عقد و آداب و رسوم برگزاری مراسم عقد در ایران چگونه است؟ با سوربان همراه باشید تا به رسم و رسوم رایج اکثر شهر های ایران برای مراسم عقد بپردازیم.
مراسم عقد و عروسی ایرانی برمی گردد به ایران باستان و آئین زرتشت که معمولا بعد از مراسم بله برون و آشنائی دو خانواده صورت می گیرد.
در بیشتر اقوام و شهرهای ایرانی مراسم نامزدی یا عقد را خانواده دختر خانم در سالن عقد و یا منزل برگزار می‌کنند و تمام مخارج آن را هم بر عهده می‌گیرند و آقا داماد و خانواده با کیک و گل به مراسم می‌روند. در برخی شهرها مراسم در خانه عروس برگزار می‌شود اما میوه و شام مراسم را خانواده داماد تهیه می‌کنند و به خانه دختر خانم می‌آورند. بعضی اقوام هم رسم دارند که خانواده عروس و داماد هر کدام برای فامیل خودشان یک مراسم نامزدی یا عقد ترتیب می‌دهند. در مورد تمام این موارد باید در مجلس بله برون توافق کنید و مسئولیت‌های توافقی را به گردن بگیرید.
سفره عقد
سفره عقد بايد به روي زمين چيده شود و عروس و داماد در پائين سفره مي نشينند . عقد درخانه پدر عروس برگزار مي شود . عروس زماني وارد مجلس مي شود که تمامي مهمانها آمده باشند و داماد بايد در طرف راست عروس بنشيند که اين نيز بازمي گردد به آئيني زرتشتي. براي سفره عقد معمولا از يک تکه ترمه قديمي که نسل اندر نسل به خانواده عروس رسيده استفاده مي شود. معمولا ترمه در وسط يک پارچه سفيد قرار مي گيرد که وسايل عقدبر روي آن چيده مي شود.
سفره عقد در مراسم عقد پهن می‌شود و عروس و داماد بر سر آن می‌نشینند و به خطبه عقد گوش می‌دهند. معمولا شامل پارچه ترمه‌ای است که به روی یک پارچه سفید پهن می‌شود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می‌گیرند. لیست مراکز کرایه سفره عقد را در سوربان ببینید.
اجزای سفره عقد
آینه و شمعدان: آینه در بالای سفره، روبه‌روی عروس و داماد قرار داده می‌شود تا آنها یکدیگر را در آینه ببینند تا دل‌هایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و یک جفت شمعدان که در دو طرف آینه قرار می‌گیرند که شمع‌های روشن شمعدان‌ها نمایانگر روشنایی و گرمی پیوند عقد بین عروس و داماد است.
قرآن مجید و جانماز: قرآن مجید نشانه‌ای از تایید وصلت از سوی خدا و جانماز گواهی برای پایبند بودن عروس و داماد به اصول دینی است.
نبات: به عنوان شیرینی دوران زندگی است و اغلب از نوع زعفران و اعلا در یک ظرف بسیار زیبا و یا در یک ظرف چندطبقه چیدمان می‌شود و گاهی اوقات از روبان و یا تورهای زیبا برای تزئین آن استفاده می‌کنند.
نان و پنیر و سبزی: برای برکت زندگی در سفره استفاده می‌شود و اغلب اوقات در کنار نان، پنیر می‌گذارند و آن را نشانه وسعت روزی می‌دانند و سبزی هم نشانه سرسبزی و سلامتی است. امروزه برای ایجاد جلوه زیباتر، نان و پنیر و سبزی را به صورت لقمه‌های کوچک و با اشکال مختلف تزئین می‌کنند.
عسل: مراسم عسل در دهان یکدیگر گذاشتند مانند قولی است که عروس و داماد به یکدیگر می‌دهند تا در آینده مایه شیرین‌کامی یکدیگر باشند و معمولا عسل را در جامی کوچک می‌ریزند.
تخم‌مرغ: نمادی از تولید و تداوم نسل است و تعداد آن بستگی به سلیقه و اعتقادات افراد دارد. تخم‌مرغ‌ها به هر نحوی تزئین می‌شوند (رنگ‌آمیزی، چسباندن گل‌چینی و پولک و...)
سکه: ممکن است از سکه طلا یا سکه‌هایی با رنگ مجازی طلایی در سفره استفاده شود، بدین معنا که سکه نمادی است برای افزایش رزق و روزی عروس و داماد.
گردو: به علت آنکه درخت گردو از عمر طولانی برخوردار است، نماد افزایش بقای عمر عروس و داماد را به همراه خواهد داشت.
بادام: بادام را به نیت نوه‌دار شدن بر سر سفره می‌گذارند که البته آن را یک اعتقاد قدیمی می‌دانند.
وجود گردو، بادام و فندق را نیز نشان گسترده بودن سفره عقد به علت خوراکی‌های مقوی الهی می‌دانند و اعتقاداتی بیان‌کننده این مساله است که این خوراکی‌ها باید بدون شکاف باشند تا خللی با نام جدایی در زندگی عروس و داماد پیش نیاید.
سیب‌سرخ: میوه‌های رنگینی مانند انار و سیب‌سرخ یا میوه‌های دیگر به منزله برخورداری عروس و داماد از همه مواهب رنگارنگ و نعمت‌های طبیعی خداوند است.
گل: گل نشانی از طراوت و شادابی است و اکثر افراد برای گل‌آرایی سفره‌های عقد از رز قرمز که نماد عشق و محبت است استفاده می‌کنند و گاهی اوقات هم گل‌های زیبای دیگری در کنار این گل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حلقه: حلقه عضو رسمی و اولیه یک سفره عقد به حساب می‌آید که معمولا حلقه عروس و داماد یک شکل هستند و در جعبه‌ای زیبا قرار می‌گیرند و در سفر یک جایگاه خاص را به او می‌دهند که جایگاه آنها را می‌توان به طرق مختلفی تزئین کرد. حلقه را فقط در انگشت دست چپ می‌کنند زیرا تنها انگشتی است که یک رگ مستقیم به قلب دارد.
اسپند: البته دود کردن اسپند در منقل کوچک و فانتزی آتش یک افتتاحیه برای نشستن عروس و داماد بر سر سفره عقد است و هدف از آن دور شدن چشم بد و حسود از این وصلت برای تازه عروس و داماد است تا آنها از گزندی در امان باشند.
کله قند: ساییدن دو کله قند کوچک و هم اندازه به روی تور قند که در بالای سر عروس و داماد گرفته شده نمایانگر باریدن شادی و شیرینی بر سر آنها است.
قو: همیشه دو قو بر سر سفره عقد ایرانیان دیده می‌شود. دلیل وجود این پرنده بر سر سفره عقد این است که قو تنها حیوانی است که پس از مرگ جفتش با جفت دیگری هم‌نشین نمی‌شود.
خلاصه یک سفره عقد هست و چندین حرف و حدیث که البته بهتر است بگوییم اعتقادات زیبایی که پشت پرده هر یک از اجزای سفره پنهان شده‌اند.
خطبه عقد در حضور بزرگان خانواده خوانده می شود، بر روی سر عروس و داماد در حین خواندن خطبه قند سابیده می شود. بعد از آن حلقه ها رد و بدل می شود .
عروس و داماد با انگشت در دهان یکدگیر عسل می گذارند . بعد از آن مهمانان نزدیک خانواده به عروس و داماد جواهرات و سکه های طلا هدیه می دهند.
در آخر عروس و داماد به رسم یادگاری تحفه‌ای ناقابل به شما هدیه می‌دهند.
مقداری نقل رنگی، سکه طلایی رنگ و حتی قندهای مخروطی شکل داخل بسته‌های کوچک که با تورها و شکوفه‌های زیبا تزیین شده‌اند به شما هدیه می‌دهند.
خطبه عقد در مراسم عقد
خطبه عقد الفاظی که با گفتن آنها زن و مرد به همسری هم درمی‌آیند. به نظر بسیاری از فقیهانِ شیعه، صیغه ازدواج باید به عربی صحیح خوانده شود.
«الحمدلله الذی رفع السمآء فبناها، وبسط الارض فدحاها، وأثبتها بالجبال فأرسیها، أخرج منها ماءها و مرعیها، الذی تعاظم عن صفات الواصفین...أیها الناس إنما الانبیاء حجج الله فی أرضه، الناطقون بکتابه، العاملون بوحیه، إن الله عزوجل أمرنی أن ازوج کریمتی فاطمة بأخی وابن عمی و أولی الناس بی علی بن أبی‌طالب، و [أن] قد زوجه فی السماء بشهادة الملائکة، وأمرنی أن ازوجه واشهدکم علی ذلک؛
«سپاس از آنِ خدایی است که آسمان را ساخت و برافراست و زمین را پهن کرد و گستراند و با کوه‌های میخ‌آسا استوارش کرد و از آن آب و چراگاه‌هایش را بیرون آورد همان خدایی که از صفاتی از وصف‌کنندگان در وصف او می‌گویند، برتر است ... ای مردم پیامبران حجت‌های خدا در زمین او و گویندگان از کتاب او و عمل‌کنندگان به وحی اویند خداوند عزوجل به من دستور داده که فاطمه را به ازدواح برادرم و پسرعمویم و نزدیکترین مردمان به من یعنی علی بن ابی‌طالب در آورم خداوند بلندمرتبه او را در آسمان به همسری فاطمه درآورد و فرشتگان را بر آن گواه گرفت و به من دستور داد که در زمین نیز او را به ازدواج فاطمه درآورم و شما را بر آن گواه گیرم.»
