آیا ازدواج نکردن گناه است؟ + آیا ازدواج نکردن و مجرد ماندن تا اخر عمر گناه است؟

ازدواج نکردن و گناه آن

در این مقاله از سوربان به این مسئله میپردازیم که آیا ازدواج نکردن و مجرد ماندن انسان گناه و سرپیچی از دستورات الهی است؟ اگر این مسئله برا شما نیز سوال شده است در این بخش همراه ما باشید تا به تشریح این مسئله بپردازیم.

از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) روایت شده است که فرمود: ما استَفادَ امرء مُسلِم فائِدَةً بَعدَ الإسلامِ أفضَلُ مِن زَوجَة مُسلِمَة تَسُرُّهُ إذا نَظَرَ إلَیها وَتُطیعُهُ إذا أمَرَها وَتَحفَظُهُ إذا غابَ عَنها فی نَفسِها وَمالِهِ:

«مرد مسلمان فایده اى بعد از مسلمان شدن نصیبش نشده است که برتر باشد از  همسری که هرگاه به او بنگرد دلش شاد مى شود، خواسته اش را اطاعت کند و چون شوهر از خانه بیرون رود او از خود و اموال شوهر حفاظت مى کند» کافى، ج ۵، ص ۳۲۷.

وجوب ازدواج

پرسش ۴ . آيا ازدواج در اسلام واجب است؛ يا اينكه شخص مى تواند تا پايان عمر خود مجرد بماند؟

همه مراجع: اصل ازدواج در اسلام واجب نيست و از مستحباتى است كه به آن بسيار سفارش شده است؛ ولى اگر كسى به واسطه نداشتن همسر، به حرام بيفتد، ازدواج بر او واجب مى گردد و حق ندارد تا پايان عمر مجرد بماند.

پرسش ۵ . منظور از به گناه افتادن در اثر ازدواج نكردن چيست؟ آيا گناهان مقاربتى مقصود است يا گناهان ديگرى نظير نگاه شهوت آلود را نيز شامل مى شود؟

همه مراجع: مقصود اعم است و شامل هر گناهى مى گردد.[۲]

تأخير در ازدواج

پرسش ۶ . اگر جوانى از نظر شغلى و مالى، قادر به ازدواج نباشد؛ آيا باز ازدواج بر او واجب است؟

همه مراجع: اگر امكانات ازدواج براى او فراهم نباشد، معذور است؛ ولى بايد خود را از گناه حفظ كند.[۳]

کسی که بواسطه نداشتن زن به حرام می افتد (۱) واجب است زن بگیرد (۲).

این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست.

(۱) (اراکی): یا موجب خوف به حرام افتادن می‌باشد و یا نداشتن زن برای او ضرر بدنی دارد..

(زنجانی): بی اختیار به حرام می افتد..

(۲) (فاضل): این وجوب به خاطر جلوگیری از حرام است یعنی اگر مطمئن شود که به حرام می افتد واجب است زن بگیرد.

(نوری): و همچنین زنی که بواسطه نداشتن شوهر به حرام می افتد، واجب است اقدام به شوهر کردن نماید.

(مکارم): رجوع کنید به احکام نکاح یا ازدواج و زناشویی قبل از مسأله

توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

ازدواج نکردن و ترس از گناه

سوال

حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: ازدواج کردن نیمی از ایمان است، حالا اگر کسی نخواهد تا آخر عمرش ازدواج کند، اشکالی دارد؟ و اگر بعضی مواقع شهوت بر او غلبه کند و خودش را ارضا کند آیا این خودارضایی باز هم گناه کبیره محسوب می شود یا نه؟

پاسخ

یکی از سنّت های نیکوی بشری که از دیرباز میان انسان ها متداول بوده، ازدواج است. ازدواج هم با فطرت انسان هماهنگ است، و هم موجب رشد فردی و اجتماعی، تربیت صحیح قوای طبیعی انسان و ارضای غرایز و تأمین نیازهای اصیل او می شود.

غریزة جنسی یکی از نیرومند ترین غرایز انسانی است که اگر برای مهار آن به موقع اقدام نشود، و از راه صحیح ارضا نگردد، زمام اختیار آدمی را به دست خواهد گرفت و چون طوفان سرکش، او را به منجلاب فساد، تباهی و ارتکاب گناه خواهد کشاند.

فضیلت و اهمیت ازدواج در آیات و روایات متعدد بیان شده و رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ ازدواج را یکی از سنّت های خود دانسته، مردم را به پیروی از این روش نیکو فرا می خواند و کسانی را که از این دستور سرپیچی می کنند، از زمرة پیروان خود بیرون می داند: «النکاحُ سنّتی فمنْ رغبَ عن سنّتی فلیس منّی».(1) ازدواج سنّت من است و هر کس از سنّت من سرپیچی کند، از من نیست.

از سوی دیگر مجرد زیستن در اسلام بسیار مورد نکوهش واقع شده و رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می فرماید: «شرارُکم عزّا بکم».(2) بدترین شما بی همسران شما هستند. رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ با شخصی برخورد که با وجود برخورداری از امکانات مالی، مجرد می زیست و تصمیم بر ازدواج نداشت. حضرت خطاب به ایشان فرمود: «ازدواج کن و گرنه خطاکار خواهی بود.»(3) این روایات شامل دختران و پسران، هر دو می شود.

از تمامی آیات و روایات مربوط به ازدواج دانسته می شود که ازدواج یک وظیفه دینی و یکی از سنّت های اسلامی است و آثار فراوانی در زندگی انسان دارد. مهمترین آثار آن عبارت است از: تکثیر نسل، آرامش روحی، ارضای غریزة جنسی، پیشگیری از بسیاری انحرافات اخلاقی و حفظ دین.

افرادی که از طریق ازدواج نیازهای جنسی خود را ارضا می کنند، زمینة هدایت خود را بیشتر فراهم نموده و در فراز و نشیب های زندگی و در برخورد با صحنه های انحراف، بهتر می توانند غرایز جنسی خود را کنترل کنند، برخلاف افراد غیرمتأهل که زمینة انحراف و به خطر افتادن دین و ایمانشان بیشتر است. افرادی که در اثر فشار غریزة جنسی احتمال آلوده شدن به گناه و خودارضایی در آن ها وجود دارد، چه بسا ازدواج برای آنها واجب می شود.

از تمامی آنچه بیان شد نتیجه می گیریم که ترک ازدواج به هیچ وجه به صلاح نیست و اگر کسی نخواهد تا آخر عمرش ازدواج کند، با سنّت رسول خدا مخالفت نموده است، علاوه بر آن، اگر ترک ازدواج باعث آلوده شدن به گناهانی مانند خودارضایی، روابط نامشروع، فکر و خیال های باطل و یا باعث افسردگی و ناراحتی های روانی در فرد شود، حرام است.(4)

بخش دیگر سؤال شما این بود که اگر بعضی مواقع شهوت بر انسان غلبه کند و خودش را ارضاء کند، آیا این خودارضایی باز هم گناه کبیره محسوب می شود؟

خودارضایی در هر صورت گناه کبیره محسوب می شود و حرام است. بنابراین حتی در سخت ترین شرایط و حساس ترین موقعیت هایی که شهوت بر انسان غلبه می کند، حق ندارد اقدام به خودارضایی نماید.

اسلام راه درست و مشروع ارضای غریزة جنسی را که همان ازدواج است، برای انسانها معرفی نموده و در صورتی که شرایط فراهم نیست، به تقوا و حفظ عفّت توصیه کرده است. اساساً ازدواج و رعایت تقوا فلسفه اش همین است که انسان را در سخت ترین شرایط، از گناه و مبتلا شدن به خودارضایی باز دارد.

حال که پاسخ سؤال شما روشن شد و دانستید که ازدواج یک وظیفه الهی و سنّت نبوی است، چه فکر می کنید؟ با وجود این گرایش قوی در انسان که در جوانی به اوج خود می رسد و محرک هایی که امروزه از هر طرف انسان را به ابتذال و انحراف و به طور کلی عشق و روابط با جنس مخالف تحریک می کند، چه تضمینی وجود دارد که بتوانیم خود را حفظ کنیم؟! از سوی دیگر آیا حاضریم خود را قربانی بی بند و باری های اخلاقی کنیم و همة ارزشهایمان را زیر پا بگذاریم؟! اگر احساس عشق را در وجود خود احساس می کنیم و می خواهیم به نحو معقول و خداپسندانه از آن بهره مند شویم، هیچ راهی وجود ندارد، جز آن که برای ازدواج خود را آماده نموده و از این طریق در برابر گناه و فشار غریزة جنسی خویش را بیمه نماییم.