احکام و شرایط عقد (ازدواج) دائم

احکام مرتبط با خواندن صیغه‌ی عقد دائم

1. مسأله 2382

طبق این مسأله در عقد نکاح دائم، تنها رضایت زن و مرد کفایت نمی‌کند، بلکه می‌بایست خطبه‌ی عقد نکاح توسط زن و مرد و یا وکیل انتخابی آن‌ها خوانده شود.

2. مسأله 2383

مسأله 2383 اعلام می‌دارد که حتماً لازم نیست وکیل انتخابی زوجین مرد باشد، یک زن هم می‌تواند به‌عنوان وکیل انتخاب و صیغه‌ی عقد زن و مرد را بخواند.

3. مسأله 2384
4. زن و مرد تا اطمینان حاصل نکنند که صیغه‌ی آن‌ها توسط وکیل خوانده‌شده است، محرم یکدیگر نخواهند بود. طبق این حکم شرعی، تنها گمان بر اینکه صیغه‌ی عقد خوانده‌شده، کفایت نمی‌کند. چنانچه وکیل بگوید که صیغه را خوانده ولی برای زن و مرد احراز نشود، نمی‌توان به آن حکم اعتنا کرد.
5. مسأله 2385

در زمان خواندن صیغه‌ی عقد اگر زنی مدت تعیین کرده باشد ولی ابتدای آن را تعیین نکرده باشد، وکیل او می‌تواند هرزمانی که بخواهد او را به عقد آن مرد دربیاورد. برای خواندن صیغه‌ی عقد دائم ذکر این مورد که نکاح دائمی است لازم و ضروری است.

6. مسأله 2386

طبق این حکم شرعی یک نفر می‌تواند برای خواندن صیغه‌ی عقد دائم و یا موقت از طرف دو نفر وکیل شود. طبق این مسأله یک مرد نیز می‌تواند از طرف یک زن وکیل شود و او را به عقد دائم یا غیر دائم خود دربیاورد. چنانچه مستحب است که صیغه‌ی عقد را دو نفر بخوانند.

احکام نحوه‌ی خواندن صیغه‌ی عقد

1. مسأله 2387

طبق این مسأله چنانچه زن و مرد خودشان صیغه‌ی عقد را بخوانند و در ابتدا زن بگوید: «زَوَّجْتُک نَفَسِی عَلَی الصِّداقِ المَعْلُومِ» که به معنای این است که خود را همسر تو نمودم به مهری معلوم و سپس مرد نیز بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ» یعنی قبول کردم ازدواج را، عقد صحیح خواهد بود. در اینجا تنها کلمه « قَبِلْتُ» نیز کفایت می‌کند.

طبق این حکم شرعی چنانچه نفر سومی به‌عنوان وکیل تعیین و خطبه‌ی عقد را بخواند، و مثلاً بگوید: «زَوَّجْتُ مُوَکلَک اَحْمَدَ، مُوَکلَتِی فاطِمَةَ عَلَی الصِّـداقِ المَعْلُومِ» و مرد نیز در پاسخ بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ لِمُوَکلی اَحْمَدَ عَلَی الصِّداقِ المَعْلُومِ»، عقد صحیح خواهد بود.

2. مسأله 2388

این حکم برای عقد غیر دائم مطرح می‌شود. زمانی که زن و مرد بخواهند صیغه‌ی عقد غیر دائم بخوانند و پس از تعیین مدت و مهریه، زن بگوید: «زَوَّجْتُک نَفْسِی فِی المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَی المَهْرِ المَعْلُومِ»، مرد نیز می بایست در پاسخ او بگوید: «قَبِلْتُ». چنانچه وکیلی بخواهد خطبه‌ی آن را بخواند باید بگوید: «زَوَّجْتُ مُوَکلَتِی مُوَکلَک فِی المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَی المَهْرِ المَعْلُومِ» و مرد نیز در پاسخ او بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ لِمُوَکلِی هکذا».

شرایط عقد و ازدواج دائم

1. مسأله 2389

طبق این حکم شرعی و بنا بر احتیاط واجب، می‌بایست خطبه‌ی عقد به‌صورت عربی خوانده شود. چنانچه زن و مرد نتوانند صیغه‌ی عربی بخوانند تنها دانستن مفهوم «زَوَّجْتُ» و «قَبِلْتُ» کفایت می‌کند. طبق این مسأاله چنانچه زن و مرد قصد نوشتن خطبه‌ی عقد را داشته باشند، صرفاً گفتن و نوشتن «زَوَّجْتُک نَفْسِی» از طرف زن و «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ» از طرف مرد کفایت می‌کند.

طبق این حکم کسی که صیغه‌ی عقد را می‌خواند باید عاقل و بالغ باشد. بردن نام زن و مرد از طرف وکیل هنگام خواندن صیغه‌ی عقد نیز لازم است.

2. مسأله 2390

طبق این حکم شرعی چنانچه در عقد، یک یا چند حرف بیشتر و یا غلط خوانده شود ولی مفهوم و معنی آن را عوض نکند، عقد صحیح است.

3. مسأله 2391

دانستن معنا و مفهوم صیغه‌ی عقد برای کسی که آن را می‌خواند هرچند به‌صورت اجمال، کفایت می‌کند و عقد صحیح است.

4. مسأله 2392

چنانچه زنی برای مردی بدون اجازه آنان خطبه‌ی عقدی بخواند و بعداً زن و مرد آن را اجازه نمایند، عقد صحیح خواهد بود.

5. مسأله 2393

طبق این حکم شرعی چنانچه زن و مردی، یا یکی از آن‌ها را به ازدواج مجبور نمایند، و بعد از خواندن صیغه‌ی عقد، اجازه نمایند و رضایت خود را اعلام دارند، عقد صحیح است. بهتر است مجدداً خطبه‌ی عقد بین آن‌ها خوانده شود.

6. مسأله 2394

عقد و ازدواج دختر و پسر نابالغ و یا دیوانه توسط پدر و جد پدری جایز است. چنانچه پس از بلوغ، طرفین (دختر و پسر) تشخیص بدهند که این عقد و ازدواج برای آن‌ها مفسده‌ای داشته، می‌توانند آن را رد و یا قبول نمایند. برای شخص دیوانه نیز اگر عاقل شود همین حکم قابل‌اجرا خواهد بود.

بنا بر احتیاط واجب اگر پسر یا دختر نابالغ بخواهند عقد خود را بر هم بزنند، می‌بایست یا طلاق بگیرند و یا عقد را دوباره بخوانند.

7. مسأله 2395

دختر باکره که به حد بلوغ رسیده باشد، برای ازدواج نیاز به رضایت پدر و یا جد پدری دارد. چنانچه دختر خودش متصدی امور زندگی‌اش باشد نیز می‌بایست از پدر و جد پدری اجازه کسب نماید.

8. مسأله 2396

طبق این مسأله اجازه ازدواج دختری که باکره نباشد، و یا اینکه باکره باشد ولی پدر و یا جد پدری وی از ازدواج او با فردی که شرعاً و عرفا مناسب اوست مخالفت کنند، نیاز به اجازه آن‌ها نخواهد داشت. قابل ذکر است که غیبت طولانی پد و جد پدری نیز در صورتی که دختر به سن و حاجت ازدواج رسیده باشد، نیازی به اجازه پدر و یا جد پدری نخواهد داشت.

9. مسأله 2397

چنانچه پدر و یا جد پدری برای پسر نابالغ خود، زن بگیرد خرج زن پس از بلوغ پس بر عهده‌ی او خواهد بود. چنانچه پسر قبل از بلوغ نیز شرایطش را داشته باشد، نفقه‌ی زن بر عهده‌ی او خواهد بود. در غیر این صورت واجب نیست.

10. مسأله 2398

طبق این حکم درصورتی‌که پدر و جد پدری برای پسر نابالغ خود، زن بگیرد، چنانچه پسر در زمان عقد توان مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد، مهریه بر عهده پدر و جد پدری خواهد بود.

چکیده

برای امر مقدس ازدواج احکام و شرایطی تعیین‌شده که در این مقاله به‌صورت مختصر بیان کردیم. احکامی که طبق آن صیغه‌ی عقد در محضر عقد و دفتر ازدواج خوانده می‌شود. شرایط عقد و ازدواج دائم یکی از مسائلی است که موردتوجه زوج‌هایی است که می‌خواهند تشکیل خانواده دهند. احکامی که پرداختن به آن‌ها می‌تواند ما را برای یک ازدواج عاقلانه هدایت و راهنمایی نماید.