آیا با طلاق اموال نصف می‌شود؟

تنصیف در لغت به معنای نصف کردن است اما زمانی که این واژه در عبارت تنصیف اموال و در قالب یکی از موضوعات حقوق خانواده مطرح می‌شود، مفهوم و محتوایی متفاوت می‌گیرد.

در این نوشته قصد دارم مفهوم تنصیف اموال را در ازدواج و در رابطه بین زن و شوهر توضیح دهم. و از آنجا که این موضوع تقریبا برای هر شخصی می‌تواند تجربه‌ای شخصی را رقم بزند، پیشنهاد می‌کنم تا پایان این نوشته با من همراه شوید.

مفهوم تنصیف اموال چیست؟

تنصیف اموال برخلاف ترجمه لغوی آن به معنای نصف کردن اموال نیست. در واقع زمانی که تنصیف اموال را در رابطه زوجین تعریف می‌کنیم، مقصود آن است که بخشی از اموال زوج که تا حداکثر نصف آن می‌تواند باشد، پس از خاتمه زندگی زناشویی به طریق طلاق، به زوجه منتقل گردد.

شرط تنصیف اموال در ازدواج به چه معناست؟

تنصیف اموال در سند ازدواج به صورت پیش فرض نوشته شده است. با این حال زوج اختیار دارد که آن را امضا کند یا نه. به عبارت دیگر این شرط یکی از شروط الزامی ازدواج نیست و به زوجین اختیار داده شده که با توجه به توافقات و تصمیم شخصی اقدام نمایند.

پس تنصیف اموال در ازدواج در واقع نوعی شرط است که در رابطه زناشویی مورد پذیرش طرفین قرار گرفته و در سند ازدواج آن را تایید کرده‌اند. استفاده از این شرط نیازمند دریافت راهنمایی تخصصی از وکیل پایه یک دادگستری می‌باشد.

شرط تنصیف اموال در ازدواج چه اثری به همراه دارد؟

همانطور که اشاره کردم تنصیف اموال در ازدواج در قالب یک شرط گنجانده می‌شود و اثر اولی و اصلی آن، متعهد شدن زوج به انتقال بخشی از اموال خود که تا حداکثر نصف آن به زوجه می‌باشد.

پس همانگونه که مشاهده می‌شود، امضای شرط تنصیف اموال تعهدی را به نفع زوجه بر زوج مقرر می‌نماید. تعهد یاده شده، همچون هر تعهد دیگری قابلیت مطالبه حقوقی داشته و از حمایت قانونی برخوردار است.

در واقع این گونه هم می‌توان بیان کرد که اثر اول و مستقیم شرط تنصیف اموال، ایجاد تعهد برای زوج است و اثر ثانویه آن که در واقع از تعهد منتج می‌شود، انتقال مالکیت حداکثر نیمی از اموال زوج به زوجه در اثر طلاق است.

البته باید اشاره کنم که شرط به انجام تعهد از قوانین و احکام کاملا جزئی پیروی می‌نمایند که برخی از آن‌ها سلبی و برخی دیگر ایجابی است اما وجود مجموع آن‌ها در مطالبه و الزام تعهد باید احراز گردد.

شرط تنصیف اموال در ازدواج چه زمانی قابل مطالبه است؟

همانطور که اشاره کردم شرط یاد شده یک تعهد بر عهده زوج و به نفع زوجه است. در نتیجه نه تنها مقدمات قانونی برای اجرایی شدن شرط تنصیف اموال باید فراهم شده باشد، بلکه مجموع اصول و مقرراتی که به صورت عمومی بر کلیه تعهدات بار می‌شود نیز باید موجود باشد.

پس می‌توان اینگونه بیان کرد که شرط تنصیف اموال در ازدواج زمانی قابل مطالبه از طرف زوجه است که اولا شرایط قانونی برای تحقق تعهد فراهم شده باشد و ثانیا مقررات قانونی در مطالبه تعهد رعایت گردد.

شرایط قانونی تحقق تعهد به تنصیف اموال شامل چه مواردی است؟

پیش از این اشاره کردم که تنصیف اموال در ازدواج، به صورت یک تعهد بر عهده زوج قرار می‌گیرد. اما منظور از تعهد چیست؟ برای توضیح این موضوع لازم است که به ماهیت تعهدات اشاره کنم. توضیح آن که هر تعهدی که ناشی از یک عقد یا قرارداد باشد، یا تعهد اصلی آن است یا جزئی از تعهدات فرعی است.

تعهد اصلی هر عقد شالوده و بنای آن عقد را تشکیل می‌دهد. برای مثال در عقد بیع، تعهد اصلی طرفین در انتقال مالکیت عوضین محقق می‌شود. یا در عقد ازدواج، تعهد اصلی طرفین، ورود به رابطه زناشویی و رعایت شان خانواده و ازدواج است.

به تعهد اصلی عقود، موضوع عقد نیز گفته می‌شود. اما تعهدات فرعی، به مجموعه تعهدات اضافی بر موضوع اصلی عقد گفته می‌شود که طرفین در ضمن یک عقد بر عهده خود پذیرفته‌اند. برای مثال زمانی که در عقد بیع خریدار متعهد می‌شود علاوه بر پرداخت ثمن معامله، ملک متفاوتی را به فروشنده اجاره نماید، تعهد به اجاره ملک یک تعهد جانبی است.

تعهدات جانبی در عالم حقوق به عنوان شروط ضمن عقد شناخته می‌شوند. شروط ضمن عقد نیز همچون اصل عقد قابل استناد و مورد حمایت قانون قرار دارند، لیکن فرع بر موضوع اصلی عقد هستند.

بنا بر جدیدترین مقالات حقوقی شروط ضمن عقد را از نظر ماهیتی به شرط فعل، شرط نتیجه و شرط صفت تقسیم می‌کنند.

شرط صفت

شرط صفت عبارت است از اینکه در عقد ذکر گردد که هر یک از عوضین دارای شرایط و صفات خاصی باشد. این ویژگی‌ها اصولا به اندازه، شکل، کیفیت، مقدار و مواردی از این قبیل باز‌می‌گردند. شخصی که عوض را با شروط مقرر ارائه ننماید، در واقع از انجام تعهد خود سر باز زده است و تا زمانی که عوض با شروط مذکور را آماده ننماید، به تعهد خود عمل نکرده است.

شرط نتیجه

شرط نتیجه به این معناست که در داخل یک عقد مستقل نتیجه یک عمل حقوقی یا یک واقعه حقوقی مجزایی را شرط کرده باشیم. در اثر ایجاد شرط نتیجه در دل عقد اصلی، به محض امضای عقد اصلی، شرط نتیجه قید شده در آن محقق خواهد شد.

شرط فعل

شرط فعل که می‌تواند به صورت فعل مثبت (‌تعهد به انجام یک کار‌) و یا فعل منفی (‌تعهد به خودداری از انجام یک کار‌) باشد، موضوع مورد نظر ما است.

شرط فعل در واقع به معنای آن است که هر یک از طرفین، در ضمن عقد اصلی، انجام یا عدم انجام یک یا چند اقدام را تعهد کرده باشند.

این تعهدات به محض امضای قرارداد اصلی بر عهده طرفین مستقر می‌شود و در نتیجه طبیعتا باید از عهده اجرای آن بر آیند.

چنانچه هر یک از طرفین نسبت به انجام تعهد یا شرط فعل مقرر خودداری نماید، طرق قانونی برای الزام وی به اجرای تعهد پیش‌بینی شده است.

در اینجا باید اشاره کنم که شرط تنصیف اموال در عقد ازدواج، از نوع شرط فعل است و در نتیجه تعهدی است که بر عهده زوج به محض امضا مستقر شده است. چنانچه نامبرده از اجرای اختیار تعهد خودداری نماید، زوجه می‌تواند مراتب الزام وی را از دادگاه مطالبه نمایند.

شرط تنصیف اموال در ازدواج چه زمانی قابلیت اجرا دارد؟

حال که با مفهوم شرط تنصیف اموال و ماهیت شروط فعل و تعهدات آشنا شدیم، باید اشاره کنم که استقرار شرط تنصیف اموال بر عهده زوج زمانی صورت می‌پذیرد که مجموعه عوامل ذیل مهیا باشد:

1. طلاق به درخواست زوج بوده باشد: در نتیجه چنانچه طرفین با توافق یکدیگر درخواست طلاق نمایند و یا آن که طلاق به خواست و یا اراده زوجه محقق شده باشد، تنصیف اموالی بر عهده زوج مستقر نخواهد بود.
2. طلاق به واسطه خودداری زوجه از انجام وظایف زناشویی و یا سو رفتار زوجه نبوده باشد.
3. تنصیف اموال فقط در مورد اموالی که زوج در مدت زندگی زناشویی تحصیل کرده است قابلیت اعمال دارد.
4. میزان و درصدی از اموال زوج که در اثر تحقق شرط تنصیف اموال به زوجه تعلق می‌یابد توسط دادگاه رسیدگی‌کننده تعیین خواهد شد که ممکن است بین یک درصد تا 50 درصد باشد.
5. تنصیف اموال ممکن است با انتقال مالکیت عین اموال به زوجه محقق شود و یا با پرداخت معادل مبلغ ریالی آن به زوجه.