نحوه خوابیدن جهت کاهش عوارض تنگی کانال نخاعی

شیوه خوابیدن می‌تواند تاثیر مستقیمی‌بر وضعیت کانال نخاعی و ستون فقرات ما داشته باشد. اگر به دردهای ناحیه کمر و گردن دچار شده اید، شاید لازم باشد در نحوه خوابیدن خود تجدید نظر نمایید. با تشخیص پزشک اگر تنگی کانال نخاعی کمر برای شما رخ داده است، نکاتی را در زمینه شیوه صحیح خوابیدن برای شما تهیه نموده ایم.

تنگی کانال نخاعی چیست ؟

نخاع شامل اعصاب و سلول‌هایی است که در امتداد ستون فقرات قرار گرفته و اطلاعات و دستورها را از مغز به بقیه اندام منتقل می‌کند. کانال آن در ستون فقرات واقع شده و تنگی کانال نخاعی می‌تواند در بخش‌های مختلفی از آن رخ دهد. تنگی اگر در بخش بالا و نزدیک به گردن و مغز رخ دهد با عنوان Cervical Spinal Stenosis و اگر در بخش پایین و نزدیک به کمر ایجاد شود با عنوان Lumbar Spinal Stenosis شناخته می‌شود.

علائم ناشی از تنگی کانال نخاعی چیست ؟

• کمر درد
• درد سیاتیک
• بی حسی پایین پا
• از دست دادن احساس در پا
• عدم کنترل روده و مثانه
• اختلال عملکرد جنسی
• درد شدید و ضعف پاها در هنگام راه رفتن

تاثیر شیوه خوابیدن بر کانال نخاعی

وضعیت خواب، تشک و بالش شما می‌تواند بر کاهش علائم یا بدتر کردن دردها تاثیر بگذارند. حفظ وضعیت خنثی گردن معمولا بهترین گزینه برای کاهش درد خواهد بود. در نتیجه، خوابیدن بر روی شکم را فراموش کنید! چرا که هنگام خوابیدن بر روی شکم معمولا باید گردن خود را تقریبا 90 درجه بچرخانید تا راحت تنفس کنید. این حالت طبیعی نبوده و در طولانی مدت بر تنگی کانال نخاعی و فشار بیشتر بر گردن و سر تاثیر خواهد گذاشت.

موقعیت‌های خواب برای کاهش گردن درد

بهترین حالت خوابیدن برای گردن درد و هنگام درمان تنگی کانال نخاعی، خوابیدن به پهلو یا پشت است. دقت داشته باشید که بالش، ضخامت مناسبی داشته باشد تا باعث نشود سر شما بیش از حد به جلو یا پشت خم شود.

به پشت خوابیدن

بهترین حالت برای خوابیدن با درد در ناحیه پشت بدن، این حالت است؛ به خصوص اگر تشکی سفت داشته باشید، به شما کمک خواهد کرد. در صورت استفاده از تشک‌های نرم، بهتر است پاهای خود را بالا بیاورید تا فشار بر ناحیه کمر کاهش یابد. هنگام خوابیدن باید پشتیبانی مناسب برای سر و گردن خود ایجاد نمایید.

خوابیدن به پهلو

ممکن است عادت کردن به شیوه اول برای برخی افراد سخت باشد یا به دلیل سایر مشکلات جسمی نتوانند به پشت بخوابند. در این صورت وضعیت به پهلو خوابیدن خود را با دقت تنظیم نمایید. ستون فقرات در این حالت نباید پیچ خوره یا خمی‌ده باشد.

خوابیدن روی شکم

خوابیدن در این حالت فشار زیادی به کمر وارد خواهد کرد. اگر بالش مناسبی نداشته باشید، گردن و شانه‌ها در موقعیتی نامناسب قرار خواهند گرفت. این موقعیت فشار و درد قابل توجهی ایجاد می‌کند. خوابیدن روی شکم توصیه نمی‌گردد مگر آنکه اجتناب ناپذیر باشد، در این حالت از یک بالش استفاده کرده و مانع از فشار مستقیم بر ستون فقرات شوید.

نکاتی برای وضعیت خوابیدن و کاهش فشار و درد گردن

• اگر به پهلو می‌خوابید، بالشی تهیه نمایید که باعث شود تا بینی شما با مرکز بدنتان هماهنگ باشد؛ یعنی سر شما نباید به یک طرف بیش از حد خم شود.
• اگر به خوابیدن روی شکم عادت دارید، بر روی خرید یک بالش مخصوص سرمایه گذاری کنید. بالشی که به شما این اجازه را بدهد تا بدون چرخاندن سر به سمت جلو نفس بکشید.
• در حال سفر یا در محل کار از یک بالش گردنی استفاده نمایید و اجازه ندهید تا خمیدگی سر به یک طرف یا به جلو بیشتر باشد.

موقعیت‌های خواب برای وضعیت کمردرد

در زمان درمان تنگی کانال نخاعی پزشک به شما توصیه‌هایی خواهد نمود که شیوه خوابیدن نیز جزء این موارد است. در این بخش موقعیت‌های خوابی را مطرح خواهیم نمود که برای کمردرد مناسب خواهند بود. نکات خواب برای کمردرد، مشابه نکات مربوط به گردن می‌شود امّا چند مورد جهت حفظ وضعیت خنثی ستون فقرات را مطرح می‌کنیم.

موقعیت‌های خوابی که به کاهش تنگی کانال نخاعی یا از بین بردن کمردرد کمک می‌کند عبارتند از:

• هنگامی که به پهلو می‌خوابید، یک بالش را میان زانوهای خود قرار دهید. بالش کمک خواهد کرد تا ستون فقرات و لگن در یک راستا قرار گیرند.
• اگر به پشت می‌خوابید، بالش را زیر زانوها قرار دهید.
• با آنکه خوابیدن بر روی شکم را توصیه نمی‌کنیم، امّا در این حالت می‌توان یک بالش را زیر شکم قرار داد. این بالش می‌تواند با تسکین استرس ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک کمک کند.

عوامل محیطی موثر بر درمان تنگی کانال نخاعی

آنچه که هنگام خواب استفاده می‌نماید ممکن است بر نحوه خوابیدن شما تاثیر گذاشته باشد. شاید لازم باشد بر وسایل جدیدی سرمایه گذاری کنید. تشک و بالش بهتری تهیه نمایید که مانع از ایجاد وضعیتی نامناسب برای بدن شما شوند. همچنین، هر وسیله‌ای طول عمری دارد. برای مثال تشکی که بیش از 5 سال استفاده شده باشد، قاعدتا همان کارایی اولیه را ندارد. تشک جدید شما باید از حالت خنتی و طبیعی ستون فقرات پشتیبانی نماید.

بالش نیز از وسایل تاثیر گذار بر شیوه خواب است. بالشی که بیش از حد سفت و بلند باشد باعث می‌شود سر شما همیشه در هنگام خواب در زاویه‌ای غیر طبیعی قرار گیرد. در بالا اشاره کردیم که اگر به پهلو می‌خوابید، بالش باید در ارتفاعی باشد که بینی شما در راستای زانو و بدن قرار گیرد و بالاتر یا پایین‌تر از آن نباشد.

درمان تنگی کانال نخاعی

به گفته دکتر علیرضا طبیب خوئی ، با آنکه شیوه خوابیدن می‌تواند به تسکین و بهبود وضعیت بدن شما کمک کند، امّا برای اطمینان باید حتما طبق دستور پزشک عمل نمایید. برخی از برنامه‌های درمانی، درد را کاهش می‌دهند، با این وجود، درمان موثر و قطعی با عمل جراحی خواهد بود.

درمان تنگی کانال نخاعی غیر جراحی شامل فیزیوتراپی، کشش و ماساژ می‌شود. برخی پزشکان نیز داروهایی جهت کاهش و تسکین درد تجویز می‌کنند. با تشخیص پزشک مشخص می‌شود که آیا به جراحی تنگی کانال نخاعی کمر نیاز دارید یا خیر. این ممکن است شامل لامینکتومی (Laminectomy) که به آن جراحی رفع فشار نیز می‌گویند، یا فیوژن ستون فقرات (spinal fusion) که در آن دو مهره را از طریق یک مهره مصنوعی پیوند می‌دهند، شود.