در طول هر سال تغییراتی در قوانین موجود در کشور ما به وجود می آیند؛ تغییراتی که مجازات هر یک از جرایم را تحت تاثیر قرار داده و سبب کاهش یا افزایش آن ها می شوند. مجازات کلاهبرداری در قانون جدید نیز در سال های اخیر تحولاتی داشته است که در این مطلب به بررسی این موارد می پردازیم. بر مبنای قوانین جدید برای رسیدگی به جرایم، تعیین مجازات برای جرایم کلاهبرداری به صورت تفکیکی انجام می گیرد. پیش از این اما این مجازات ها بلااستثنا بین 1 تا 7 سال برای افراد در نظر گرفته می شدند.
آشنایی با جرایم کلاهبرداری
مجازات کلاهبرداری در قانون جدید در خصوص جرایم مربوط به اموال افراد در جامعه تعیین می شود. در صورتی که افراد مرتکب ارتشا، اختلاس و جرایم نظیر آن شوند، مجازات آن ها بر اساس قوانین مربوط به کلاهبرداری تعیین می شود. در این زمینه از ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس استفاده می کنند.
بر اساس این ماده قانونی هر شخص با استفاده از نیرنگ و فریب، از وجوه، اموال و سایر داشته های دیگران سو استفاده کند، مرتکب کلاهبرداری شده است. این دسته جرایم شامل مجازات های نقدی، حبس و... می شوند که بر حسب نوع جرم صورت گرفته مشخص خواهد شد. هر گونه جرم در خصوص رد مال و استفاده از اسناد تحصیلی دیگران نیز در میان جرایم کلاهبرداری دسته بندی می شود.
به عبارت بهتر بردن مال متعلق به افراد دیگر با استفاده از انواع اعمال متقلبانه را کلاهبرداری می نامند. برای اثبات هر یک از این جرایم باید مراحل مربوط به احراز جرم توسط بازپرس و دادگاه انجام شود. معمولا حضور یک وکیل پایه یک دادگستری در این پرونده ها می تواند تا حدود زیادی به حل مشکلات کمک کند. بنابراین پیشنهاد می کنیم حتما از حضور یک وکیل دادگستری برای حل این مشکلات کمک بگیرید.
بررسی عناصر مادی جرایم کلاهبرداری
مجازات کلاهبرداری در قانون جدید بر اساس نوع جرم صورت گرفته و شرایط اثبات آن تعیین می شود. برخی از عناصر مادی که در خصوص اثبات این جرایم مورد استفاده قرار می گیرند، به شرح زیر هستند:
- در این زمینه هر گونه ابزاری که شخص کلاهبردار برای اغفال طعمه خود مورد استفاده قرار می دهد، به عنوان عناصر مادی در دادگاه های مربوطه معرفی می شوند.
- مالی که کلاهبرداری فرد در خصوص آن انجام می گیرد، باید متعلق به شخص دیگر باشد. به همین خاطر در فرایند اثبات جرایم کلاهبرداری باید به نوع مال نیز پرداخته شود. در صورتی که مال مربوط به خود فرد باشد و او با توسل به اعمال فریبکارانه اقدام به باز پس گیری آن کند، کلاهبرداری صورت نمی گیرد.
قانون کاهش مجازات حبس تعزیری کلاهبرداری
در طول سال های گذشته تخفیف مجازات کلاهبرداری در قانون جدید برای این دسته جرایم اعمال شده است. تا پیش از اجرای این قوانین در سال 1399 این جرایم غیر قابل گذشت بوده و با هر میزان مال جز، مجازات حبس برای افراد در نظر گرفته می شد. به این ترتیب حتی در شرایطی که شاکی پرونده گذشت کرده و رضایت می داد، باز هم فرد مجرم حبس می شد و برای جرم صورت گرفته محکومیت خود را می گذراند.
اما در سال 1399 تغییراتی در این روند به وجود آمد. با در نظر گرفتن قوانین جدید تنها در صورتی جرم فرد غیر قابل گذشت خواهد بود که ارزش نقدی آن در حدود 100 میلیون تومان برآورد شود. در سایر پرونده های کلاهبرداری در صورت گذشت شاکی، مراحل تعقیب فرد کلاهبردار متوقف می شود و دیگر محکومیتی متوجه فرد نخواهد شد.
در صورتی که شاکی پرونده های بالای 100 میلیون تومان از مجازات کلاهبرداری در قانون جدید گذشت کند، مجازات رد مال و جنبه های خصوصی محکومیت مجرم متوقف نمی شود. در این صورت محکومیت او با تخفیف همراه شده و حکم صادره بدون در نظر گرفتن شکایت اشخاص اعلام می شود.
تغییرات جدید در قوانین کلاهبرداری
احکام مجازات کلاهبرداری در قانون جدید با تغییراتی پیرامون نصف شدن مجازات آن اعلام می شوند. در صورتی که جرم صورت گرفته با ارزش کمتر از یک میلیارد ریال باشد، مجازات حبس برای آن نصف می شود. این اشخاص از 6 ماه تا 3 سال و نیم محکومیت خواهند داشت. در صورتی که اعمال مجازات بیشتر از حد تعیین شده در قوانین جدید باشد، دادگاه باید دلایل کافی در این زمینه ارائه دهد.
با حضور یک وکیل خبره کلاهبرداری در روند پرونده های کلاهبرداری اطلاعات شما برای شکایت از کلاهبرداری های صورت گرفته افزایش می یابد و این فرایند با کیفیت بیشتری انجام خواهد شد.
انواع دسته بندی های کلاهبرداری
در قوانین مربوط به حوزه کلاهبرداری دسته بندی های مختلفی برای این جرایم در نظر گرفته می شود. کلاهبرداری در انواع ساده و مشدد انجام می گیرد که مجازات کلاهبرداری در قانون جدید برای هر یک از آن ها متفاوت خواهد بود. در جرایم کلاهبرداری ساده، بر مبنای میزان مالی که کلاهبرداری شده، مجازات نقدی برای افراد در نظر گرفته می شود. مجازات حبس برای این دسته جرایم نیز بین 1 تا 7 سال متغیر است.
اما در خصوص جرایم کلاهبرداری مشدد مجازات حبس برای افراد بین 2 تا 10 سال خواهد بود. جزای نقدی فرد خاطی نیز به میزان مالی که کلاهبرداری شده تعیین می شود. به علاوه حکم انفصال افراد خاطی از هرگونه مقام دولتی نیز صادر خواهد شد. در صورتی که اشخاص قصد ارتکاب به برخی جرایم را داشته باشند نیز مجازات هایی شامل حال آن ها می شود.
در صورتی که فرد قصد اجرای کلاهبرداری با روش های ساده را داشته باشد، مجازات او یک سال حبس و در صورتی که قصد ارتکاب به کلاهبرداری مشدد را داشته باشد، مجازات حبس 2 ساله برای او در نظر گرفته خواهد شد. مجازات های مربوط به انفصال از مشاغل دولتی نیز در خصوص هر یک از کارمندان و متصدیان مشاغل دولتی در نظر گرفته می شوند.
جمع بندی نهایی
در این گزارش در خصوص اعمال تخفیف مجازات کلاهبرداری در قانون جدید اطلاعاتی را بررسی کردیم. در سال های اخیر با اعمال برخی تغییرات در خصوص مجازات جرایم کلاهبرداری، تخفیفاتی در خصوص این جرایم اعمال می شوند. کلاهبرداری در عرصه های مختلف با جرایم متفاوتی همراه خواهد بود. تخفیفات قائل شده برای حکم صادره بر اساس نظرات شاکی پرونده متفاوت خواهد بود.
در بخش هایی از این گزارش به روش تعیین مجازات برای جرایم کلاهبرداری در شرایطی که شاکی خصوصی از شکایت خود صرفه نظر کند نیز پرداختیم.
