روز جهانی زن هر ساله در 8 مارس برگزار می‌شود و بهانه‌ای است برای تجلیل از دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی زنان. این روز همچنین فرصتی برای افزایش آگاهی در مورد برابری جنسیتی و لزوم تلاش برای رفع تبعیض‌ها و نابرابری‌هایی است که زنان هنوز با آن مواجه هستند. اما تاریخچه روز زن در جهان به چه زمانی برمی‌گردد؟ ریشه‌های این روز را می‌توان در جنبش‌های کارگری و حقوق زنان در اوایل قرن بیستم یافت.
ریشه‌های روز جهانی زن
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، زنان در بسیاری از کشورها برای بهبود شرایط کار و زندگی خود مبارزه می‌کردند. آنها خواهان حقوق برابر با مردان، از جمله حق رای، حق تحصیل و حق کار بودند.
-
1857: کارگران زن کارخانه‌های نساجی در نیویورک برای اعتراض به شرایط سخت کاری و دستمزد پایین دست به اعتصاب زدند. این اعتصاب به شدت سرکوب شد، اما جرقه‌ای برای شروع جنبش‌های زنان در آمریکا بود.
-
1908: حزب سوسیالیست آمریکا دومین یکشنبه ماه فوریه را به عنوان "روز زن" اعلام کرد. در این روز، زنان در نیویورک برای حق رای و بهبود شرایط کار تظاهرات کردند.
-
1910: در کنفرانس بین‌المللی زنان سوسیالیست در کپنهاگ، "روز بین‌المللی زن" به پیشنهاد کلارا زتکین، رهبر زنان سوسیالیست آلمان، تصویب شد. هدف از این روز، حمایت از حقوق زنان و دستیابی به حق رای برای زنان بود.
-
1911: اولین روز جهانی زن در 19 مارس در اتریش، دانمارک، آلمان و سوئیس برگزار شد. بیش از یک میلیون زن و مرد در تظاهرات این روز شرکت کردند و خواستار حق رای، حق کار و پایان تبعیض علیه زنان شدند.
-
1913-1914: زنان در روسیه برای اولین بار روز جهانی زن را در آخرین یکشنبه فوریه (مطابق با 8 مارس در تقویم میلادی) جشن گرفتند. آنها علیه جنگ جهانی اول و برای صلح و برابری تظاهرات کردند.
- 1975: سازمان ملل متحد رسما 8 مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت.
موضوعات روز جهانی زن
هر ساله، روز جهانی زن با موضوع خاصی برگزار می‌شود تا به چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی زنان در آن سال توجه شود. برخی از موضوعات اخیر روز جهانی زن عبارتند از:
-
2023: DigitALL: نوآوری و فناوری برای برابری جنسیتی
-
2022: برابری جنسیتی امروز برای فردایی پایدار
-
2021: زنان در رهبری: دستیابی به آینده‌ای برابر در دنیای کووید-19
-
2020: من برابری نسل هستم: تحقق حقوق زنان
جشن روز جهانی زن در سراسر جهان
روز جهانی زن در بسیاری از کشورها به عنوان یک روز تعطیل رسمی شناخته می‌شود. در این روز، زنان در سراسر جهان با برگزاری راهپیمایی‌ها، کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها و سایر رویدادها، به دستاوردهای خود افتخار می‌کنند و برای برابری و عدالت جنسیتی مبارزه می‌کنند.
روز زن در ایران
در ایران، علاوه بر روز جهانی زن، روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) (20 جمادی الثانی) نیز به عنوان روز زن و مادر گرامی داشته می‌شود. این روز فرصتی برای بزرگداشت مقام زن و مادر در فرهنگ اسلامی و ایرانی است.
روز زن در تاریخ باستان
پیش از اسلام و در تمدن‌های کهن نیز روزی مخصوص به زنان بود که الهه مربوط به آنها پرستش می‌شد و جشن‌های باشکوهی برگزار می‌کردند تا این روز ویژه را به زنان اختصاص دهند. یک روز در سال، فرصتی داریم تا از زنان قدردانی کنیم و به پاسداشت زحمات و فداکارهایشان جشن بگیریم. برای مثال، در مصر باستان، الهه ایزیس به عنوان نماد مادر و همسر ایده‌آل پرستش می‌شد. در یونان باستان، جشنواره‌های مختلفی به افتخار الهه‌هایی مانند آتنا، آرتمیس و هرا برگزار می‌شد. در روم باستان نیز جشنواره ماترنالیا به الهه مادر اختصاص داشته است.
در ایران باستان نیز الهه‌هایی مانند آناهیتا (الهه آب و باروری) و سپندارمذ (الهه زمین و محبت) مورد احترام بودند. اگرچه اطلاعات دقیقی در مورد جشن‌های ویژه زنان در ایران باستان در دست نیست، اما می‌توان تصور کرد که با توجه به نقش مهم زنان در جامعه و فرهنگ آن دوران، روزها و جشن‌های خاصی به آنها اختصاص داشته است.
در این روز، می‌توانیم به نقش زنان در پیشرفت جامعه و شکوفایی استعدادهایشان بیشتر توجه کنیم و برای تحقق برابری و عدالت جنسیتی گام‌های موثرتری برداریم. پیش از اسلام و در تمدن‌های کهن نیز روزی مخصوص به زنان بود که الهه مربوط به آنها پرستش می‌شد و جشن‌های باشکوهی برگزار می‌کردند تا این روز ویژه را به زنان اختصاص دهند. یک روز در سال، فرصتی داریم تا از زنان قدردانی کنیم و به پاسداشت زحمات و فداکارهایشان جشن بگیریم.
کلام آخر
در این مقاله، با تاریخچه روز جهانی زن و ریشه‌های آن در جنبش‌های کارگری و حقوق زنان آشنا شدیم. دیدیم که زنان در سراسر جهان چگونه برای دستیابی به حقوق برابر با مردان مبارزه کردند و روز جهانی زن به نمادی برای این مبارزات تبدیل شد.
همچنین به موضوعات مختلف روز جهانی زن و اهمیت آن در افزایش آگاهی در مورد برابری جنسیتی اشاره کردیم. در کنار روز جهانی زن، به روز زن در ایران و سنت‌های باستانی مربوط به بزرگداشت زنان نیز پرداختیم.
روز جهانی زن نه تنها فرصتی است برای تجلیل از دستاوردهای زنان و افزایش آگاهی در مورد برابری جنسیتی، بلکه به ما یادآوری می‌کند که باید برای ایجاد جهانی عادلانه‌تر و برابرتر برای همه زنان تلاش کنیم. بیایید با الهام از مبارزات زنان در گذشته و با اتحاد و همبستگی، برای تحقق آرمان‌های برابری و عدالت جنسیتی گام برداریم.
منبع:
https://robinarose.com/
