به گزارش سوربان استرس و بیماری های خود ایمنی می توانند تاثیر مستقیمی برهمدیگر داشته باشند. به نظر می رسد ابتلا به بیماری خود ایمنی ممکن است منجر به بروز استرس شود. حتی استرس می تواند علائم بیماری خود ایمنی را تشدید کند.
بیماریهای خودایمنی گروهی از اختلالات هستند که در آنها سیستم ایمنی بدن به اشتباه علیه بافتها و سلولهای خود بدن عمل میکند. این بیماریها به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، عفونتها، عوامل محیطی و تغییرات هورمونی ایجاد میشوند. با این وجود، حداقل نیمی از اختلالات خودایمنی به عوامل محرک ناشناخته نسبت داده می شود.
استرس یکی از عواملی است که به نظر می رسد تا حد زیادی در ابتلا به بیماری های خودایمنی نقش دارد. مطالعات متعدد تأثیر مخرب عوامل استرسزا بر عملکرد سیستم ایمنی بدن را نشان می دهد. علاوه بر این، نسبت بالایی از بیماران و به عبارت دقیق تر 80 درصد از بیماران پیش از شروع علائم بیماری از وجود استرس عاطفی شدید در خود گزارش می دهند.
استرس و بیماری خود ایمنی پیوندی ناگسستنی دارند و با کمک هم چرخه معیوبی را ایجاد می کنند. به این ترتیب که استرس مزمن باعث بیماری و تشدید علائم می شود، و ابتلا به بیماری نیز استرس قابل توجهی را در بیماران ایجاد می کند. از این رو شناخت راهکارهای درمان استرس خانگی و بیماری خود ایمنی و درک عوامل زیربنایی آن، کلید درمان و بازتوانی این بیماران است.
بیماری خودایمنی چیست؟
بیماری خودایمنی به وضعیتی گفته می شود که در آن سیستم ایمنی بدن به جای حمله به عوامل خارجی مانند ویروسها و باکتریها، به بافتها و اعضای بدن خود حمله میکند. علت دقیق بسیاری از بیماری های خودایمنی هنوز ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی و محیطی مانند عفونتها و استرس مزمن تا حد زیادی در ابتلا به این بیماری ها نقش دارند. التهاب، درد، خستگی، تب و آسیب به ارگانهای مختلف بدن از علائم مهم این بیماری محسوب می شوند.
این بیماریها معمولاً قابل درمان کامل نیستند، اما داروهای ضدالتهابی و تعدیلکنندههای سیستم ایمنی میتوانند در کنترل علائم و پیشگیری از عود کمک کنند. آرتریت روماتوئید، لوپوس، دیابت نوع یک و کرون از شایع ترین بیماری های خودایمنی محسوب می شوند. اغلب این بیماریها مزمن هستند و علائم به طور دورهای عود می کنند و بهبود مییابند. این بیماری ها به دلیل علاج ناپذیر بودن به درمان مداوم و طولانیمدت نیاز دارند. به همین علت رعایت سبک زندگی سالم نقش مؤثری در مدیریت این اختلالات دارد.
استرس چیست؟ آشنایی بیشتر با استرس
به طور کلی هر تجربه ای خواه جسمی، روانی یا عاطفی که باعث تنش شود، استرس نام دارد. پاسخ استرس وضعیت جنگ یا گریز را در بدن ایجاد می کند. در طول مدت استرس آدرنالین زیادی در بدن ترشح می شود. نبض سرعت بیشتری پیدا می کند و تنفس سریع و کوتاه می شود. این وضعیت افزایش فشار خون را به دنبال دارد.
با این حال مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض استرس مداوم مانند نگرانی در مورد مسائل مالی، سلامت روانی، جسمی، یا روابط بین فردی می تواند به بیماری های مزمن مانند فشار خون بالا یا ابتلا به بیماری های خودایمنی منجر شود. درک رابطه میان استرس و بیماری خود ایمنی و آموزش راهکارهای مدیریت استرس، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی این بیماران ایفا میکند.
ارتباط بین استرس و بیماری خود ایمنی
مطالعات دانشمندان نشان می دهد که بین هورمونهای مرتبط با استرس و بیماری خود ایمنی ارتباط نزدیکی وجود دارد. به نظر می رسد هورمون های استرس در عملکرد سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد می کنند.
این مساله در نهایت با تغییر یا تقویت تولید سیتوکین ها منجر به بیماری خود ایمنی می شود. سیتوکینها مولکولهای پروتئینی هستند که توسط سلولهای مختلف بدن ترشح میشوند و در تنظیم فرایندهای بیولوژیک مانند پاسخ ایمنی، التهاب، تکثیر و تمایز سلولی نقش بسیار مهمی ایفا میکنند.
در بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید و بیماری کرون، استرس میتواند باعث تشدید علائم و عود بیماری شود. این امر به دلیل تاثیر استرس بر سیستم ایمنی و تحریک پاسخ خودایمنی بدن رخ می دهد. به همین علت گفته می شود که استرس و بیماری خود ایمنی زمینه ساز یکدیگر هستند و هر کدام می توانند موجب تشدید علائم دیگری شوند.
استرس چگونه موجب تشدید علائم بیماری خودایمنی می شود؟
به گزارش تکین فارمد « استرس تأثیر منفی زیادی بر روی پوست دارد و میتواند باعث بروز مشکلات مختلفی شود. یکی از تأثیرات مخرب استرس، افزایش التهاب و تحریکپذیری پوست است که ممکن است به مشکلاتی نظیر آکنه، اگزما، و پسوریازیس منجر شود». تحریک های پوستی در بیماری های خودایمنی یکی از اصلی ترین عوامل تشدید استرس است که بیمار را درگیر می کند.
استرس و بیماری خود ایمنی به طور مرتبطی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر گذاشته و باعث پیشرفت علائم مزمن این بیماریها می شوند. این ارتباط به چند طریق قابل توضیح است که آنها را در جدول زیر مشاهده می کنید:
تاثیر استرس بر بدن |
نحوه تشدید علائم |
تضعیف سیستم ایمنی |
افزایش هورمون کورتیزول، تشدید پاسخ خود ایمنی |
افزایش التهاب |
افزایش سطح سیتوکینهای التهابی مانند اینترلوکین-6 در بدن |
کاهش ادراک |
کاهش آستانه درد و افزایش حساسیت فرد نسبت به درد و ناراحتی |
تاثیر منفی بر سلامت رفتار |
بی خوابی های شبانه، کاهش فعالیت های جسمی |
در مجموع، مدیریت استرس از طریق تکنیکهای مانند مراقبه، ورزش و مشاوره روانشناختی میتواند به کاهش تشدید علائم بیماریهای خودایمنی کمک کند.
نقش مدیریت استرس در کاهش علائم بیماری های خودایمنی
پیش از هر چیز باید گفت که بیماریهای خودایمنی به طور کلی قابل درمان یا علاج پذیر نیستند، اما با استفاده از راهکارهایی از جمله مدیریت استرس می توان علائم این بیماری ها را تا حد زیادی کاهش داد. مدیریت استرس از طریق روش های زیر باعث بهبود وضعیت جسمی و روحی در افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی می شود:
تقویت سیستم ایمنی
روشهای مدیریت استرس از جمله انجام تمرینات آرامبخش، مدیتیشن و تکنیک های تنفس عمیق سطح هورمون استرس یا کورتیزول را در بدن کاهش می دهند.کاهش سطح کورتیزول به تقویت سیستم ایمنی بدن و عملکرد بهتر آن کمک میکند.
کاهش علائم بیماری
مدیریت استرس باعث کاهش شدت علائم بیماریهای خودایمنی مانند درد مفاصل، خستگی و التهاب میشود. این امر به بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر بیماری کمک میکند.
پیشگیری از عود علائم
استرس یکی از مهمترین فاکتورها در عود علائم بیماری های خودایمنی است. بنابراین کنترل استرس در زمانهای بحرانی از تشدید یا عود علائم بیماری پیشگیری می کند. این امر در نهایت باعث ثبات وضعیت جسمی در بیماران می شود.
افزایش سازگاری با بیماری
مدیریت استرس به بیماران کمک میکند تا با بیماری خود کنار بیایند و آن را به نحو مؤثرتری مدیریت کنند. این امر در افزایش اعتماد به نفس و کاهش آثار روانی-اجتماعی بیماری تاثیر بسزایی دارد.
بهبود کیفیت زندگی
مدیریت استرس و بیماری خود ایمنی دو پدیده کاملا مرتبط با هم هستند. کنترل استرس علائم بیماری های خودایمنی را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا می شود. این امر به مدیریت بهتر بیماری و همچنین کاهش نیاز به مصرف دارو کمک میکند.
درمان بیماری های خودایمنی چیست؟
داروهای مورد استفاده در ردمان بیماری های خود ایمنی به طور هدفمند و انتخابی بر مکانیسمهای ایمنیزایی اثر میگذارند و ممکن است برای افزایش اثربخشی همراه با داروهای دیگر تجویز شوند. درمان بیماریهای خودایمنی بر اساس نوع بیماری و شدت علائم متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر میشود:
روش های درمانی |
داروهای تجویزی |
نحوه عملکرد |
داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی |
ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب |
مهار مسیرهای التهابی و کاهش علائم التهابی |
داروهای بیولوژیک |
مهارکنندههای سیتوکین، آنتیبادیهای مونوکلونا |
سرکوب پاسخ ایمنی |
پلاسمافرز |
جداسازی پلاسما و بازگرداندن گلبولهای قرمز |
کاهش آنتیبادیهای آسیبرسان |
درمان های جایگزین و مکمل |
تغییر سبک زندگی، ورزش و مداخلات روانشناختی |
پیشرفت بیماری، پیشگیری از عود علائم |
با این حال باید یادآور شویم که علل ابتلا به بیماریهای خودایمنی به دلیل پیچیدگی مکانیسم های زیربنایی آن هنوز ناشناخته است. بنابراین هیچ کدام از این درمان های دارویی نمیتوانند به طور کامل بیماریهای خودایمنی را درمان کنند. این داروها اگرچه در کنترل نشانهها و پیشرفت بیماری بسیار موثر هستند، اما عمدتاً علائم و عوارض بیماری کاهش می دهند و قادر به درمان ریشه ای بیماری نیستند.
بنابراین هدف نهایی درمان کنترل علائم، کاهش پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. درمان فردی و متناسب با شرایط بیمار انجام میشود. در پایان درک ارتباط استرس و بیماری خود ایمنی میتواند به طراحی درمانهای مؤثرتر برای این دسته از بیماریها کمک کند.
از طرفی هم، درمان و مدیریت استرس می تواند تاثیر بسیار زیادی در پیشگیری از عود بیماری های خودایمنی داشته باشد. این در حالی است که اکثر افراد از راهکارهای درمانی نوین استرس اطلاعی ندارند و دارو های جدید در این زمینه را نمی شناسند. اما خوشبختانه مصرف این دارو ها از تکین دارو (https://takinpharmed.com/) می تواند تاثیر بسیار زیادی در روند تسکین علائم استرس و مدیریت آن داشته باشد. همین راهکارهای درمانی در بیماران خودایمنی می تواند از بروز استرس و عوارض ناشی از آن جلوگیری کند. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که از بیماری خودایمنی و استرس ناشی از آن رنج می برید، باید همین الان برای مدیریت استرس خود اقدام کنید.