چه کودکی پرانرژی داشته باشید چه کودکی سرسخت، مطمئنا هرازگاهی ممکن است با مشکلاتی در رفتار فرزندتان مواجه می‌شوید. نحوه واکنش شما به این مشکلات نقش مهمی در تکرار رفتارهای نامطلوب دارد. مدیریت رفتاری، هدایت رفتار کودکتان به‌گونه‌ای است که به او روش مناسب رفتار کردن را یاد می‌دهد. مدیریت رفتار، رویکرد سازنده و مثبتی است که اغلب بهترین راه برای هدایت رفتار کودک شماست.
دروغ‌گویی کودک
دروغ‌گویی کودک یکی از موارد رفتار کودک با والدین است که گاهی اوقات در کودکان مشاهده می‌شود. سه دلیل اصلی برای دروغ‌گویی کودکان وجود دارد: جلب توجه، به دردسر نیفتادن و داشتن احساسی بهتر در مورد خود. تشخیص علت دروغ‌گویی کودک می‌تواند به شما در پیدا کردن راه مناسب در واکنش به کودک کمک کند. برای اینکه برخورد مناسبی با دروغ‌گویی فرزندتان داشته باشید راهکارهای زیر را در نظر داشته باشید:
وقتی متوجه شدید فرزندتان به شما دروغ می‌گوید از او بپرسید: این واقعا اتفاقیه که افتاده یا دوست داشتی این اتفاق می‌افتاد؟
به فرزندتان درنتیجه دروغی که گفته است یک پیامد اضافی بدهید. این کار به این صورت است که برای مثال به جای گرفتن وسایل الکترونیکی از او، به کودک یک کار خانه بدهید تا انجام دهد.
با تعریف قانون «همیشه حقیقت را بگویید» در خانه، بر اهمیت صداقت تاکید کنید.
وقتی فرزندتان حقیقت را می‌گوید، حتی وقتی‌که با گفتن حقیقت ممکن است به دردسر بیفتد، او را تحسین کنید. برای مثال به او بگویید: «از اینکه حقیقت رو بهم گفتی بهت افتخار می‌کنم چون اگرچه بهت گفته بودم کاپ کیک نخور ولی این کار رو کردی. به خاطر این کارت امروز باید میزها رو تمیز کنی ولی چون واقعیت رو گفتی فقط چند تا از میزها رو لازمه تمیز کنی.»
نافرمانی
برخی از والدین می‌پرسند با کودکان لجباز چگونه رفتار کنیم. وقتی به فرزندتان می‌گویید اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند و او این کار را انجام نمی‌دهد یا وقتی از او می‌خواهید که اسباب‌بازی‌اش را به زمین نکوبد و او گوش نمی‌دهد ممکن است بسیار عصبانی شوید اما لازم است بدانید این رفتار کودک با والدین طبیعی است. درواقع او می‌خواهد جدیت شما را آزمایش کند.
استفاده بیش از اندازه تلویزیون و موبایل
یکی دیگر از موارد رفتار کودک با والدین مقاومت او در برابر محدودیت در تماشای تلویزیون یا استفاده از موبایل است. چه کودک شما در برابر این محدودیت‌ها جیغ می‌کشد چه پنهانی از موبایل یا بازی‌های ویدئویی استفاده می‌کند لازم است بدانید استفاده بیش از حد از این وسایل به‌هیچ‌عنوان سالم نیست. راهکارهای زیر در این زمینه می‌توانند به شما کمک کنند:
قوانین مشخصی را برای استفاده از وسایل الکترونیکی قرار دهید. اگر فرزندتان بیش‌ازاندازه به این وسایل وابسته است این محدودیت را بیشتر کنید.
وقتی کودک، قوانین شما را نقض می‌کند وسیله الکترونیکی را از او بگیرید.
در زمینه استفاده از این وسایل الگوی سالمی باشد و خودتان نیز کمتر از آن‌ها استفاده کنید.
بدغذایی کودکان
ممکن است فرزندتان هر غذایی را نخورد یا اینکه ممکن است بیش‌ازاندازه غذا بخورد. رفتارهای مرتبط با تغذیه می‌توانند منجر به درگیری میان کودک و والدین و همچنین مشکلات تصویر بدنی در کودکان شود. بنابراین مهم است که این مشکلات را به دقت مدیریت کنید. در ادامه به چند راهکار در این زمینه اشاره شده است.
به فرزندتان کمک کنید که نگرش سالمی در مورد غذا داشته باشد. به صراحت به او بگویید که غذا برای تامین مواد مغذی بدن است نه برای آرامش پیدا کردن در مواقع غم یا سرگرم شدن در مواقع بی‌حوصلگی.
از گفتن جملاتی مانند: «سبزیجات خیلی سالمن» خودداری کنید. بچه‌ها فکر می‌کنند غذای سالم طعم بدی دارد. در عوض، در مورد خوشمزه بودن سبزیجات و سایر غذاهای مقوی صحبت کنید.
به جای تلاش برای جلب رضایت همه در هر وعده غذایی، یک وعده غذایی متعادل که برای همه افراد سالم است، سرو کنید و برای میان وعده محدودیت‌هایی را در نظر بگیرید.
نق زدن کودک
نق زدن می‌تواند یک عادت بسیار بد در رفتار کودک با والدین باشد، به خصوص اگر این کار باعث شود که او به خواسته‌اش برسد. کنترل نق زدن کودک، قبل از اینکه به مشکلی بزرگ تبدیل شود بسیار مهم است. در ادامه به چند راهکار در این زمینه اشاره کرده‌ایم.
اولین اقدام مناسب در برابر نقش زدن کودک، نادیده گرفتن است. به فرزندتان نشان دهید که نق زدن او نمی‌تواند نظر شما را عوض کند. وقتی کودک، نق زدنش را متوقف کرد به او توجه مثبت نشان دهید.
به فرزندتان روش‌های مناسب کنترل احساسات ناراحت‌کننده را یاد بدهید. به او نشان دهید که گفتن جمله‌ای مثل «من امروز ناراحتم که نرفتیم پارک» نتایج بهتری از نق زدن به دنبال دارد.
مشکلات زمان خواب کودکان
چه فرزندتان برای خوابیدن مقاومت می‌کند چه اصرار به خوابیدن با شما دارد، لازم است بدانید مشکلات زمان خواب در نوزادان و کودکان بسیار رایج‌اند و اگر در این زمینه به فرزندتان کمک نکنید این مشکلات می‌تواند موجب کمبود خواب در کودک شود. کمبود خواب با افزایش مشکلات رفتاری در کودکان خردسال ارتباط دارد و همچنین می‌تواند منجر به مشکلات جسمی شود.
قوانین مشخصی برای قبل از خواب تعیین کنید و یک روال سالم برای خواب ایجاد کنید. ثبات و قاطعیت برای کمک به بچه‌ها در ایجاد عادت‌های خواب سالم، بسیار کلیدی است. بنابراین حتی اگر مجبور شدید فرزند خود را در عرض یک ساعت 10 بار به اتاقش برگردانید، این کار را ادامه دهید. با ادامه این راهکار درنهایت، رفتار قبل از خواب کودک بهبود می‌یابد.
پرخاشگری کودکان
ممکن است فرزندتان هنگامی‌که در یادگیری ریاضی ناکام می‌شود کتابش را پرت کند یا ممکن است هنگامی‌که عصبانی است خواهر یا برادرش را بزند. برخی از کودکان پرخاشگر می‌شوند زیرا نمی‌دانند چگونه احساسات خود را به روشی مناسب کنترل کنند. برخی کودکان نیز کمال‌گرا هستند و هر وقت اوضاع مطابق برنامه‌ریزی آن‌ها پیش نمی‌رود به‌شدت خشمگین می‌شوند.
سوال برخی از والدین این است که با کودک پرخاشگر چگونه رفتار کنیم. رفتار پرخاشگرانه در کودکان نوپا و پیش‌دبستانی امری طبیعی است اما با رشد کودک و کسب مهارت‌های جدید، پرخاشگری باید کاهش یابد. گر فرزندتان به شخصی آسیب رساند، امتیازی را از او بگیرید و از روش جبران خسارت استفاده کنید. اگر پرخاشگری با گذشت زمان بهتر نشد، از متخصص کمک بگیرید.
درنهایت، همان‌طور که مطالعه کردید رفتار کودک با والدین گاهی اوقات با مشکلاتی همراه است که در این شرایط مهم است بدانید با فرزند خود چگونه برخورد کنید. اگر می‌گویید با فرزندم مشکل دارم لازم است به خاطر داشته باشید که طبیعی است گاهی اوقات فرزندتان رفتارهای نامناسبی نشان دهد. دوره‌هایی مانند این دوره‌ها طبیعی است و ممکن است فقط یک روند رشد باشد که کودک شما نیاز دارد از آن گذر کند.
