شب یلدا چه شبی است؟

اگر به عنوان یک فرد خارجی از ایرانیان در رابطه با مراسمات سنتی و آیین هایشان سوال بپرسید، بدون شک به جشن شب یلدا اشاره خواهد داشت. این رسم کهن در میراث جهانی به ثبت رسیده و امروزه تمامی جهانیان نام آن را شنیده اند. از طرفی حضور در مراسم شب چله از دیرباز برای کودکان و جوانان هیجان انگیز و جذاب بوده است. این شب از آداب و رسوم خاصی پیروی می نماید که شاهنامه خوانی و فال از دیوان حافظ شناخته شده ترین آن ها هستند. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با تاریخچه، رسوم و هدایای مناسب در این شب به طور کامل آشنا کنیم.

شب یلدا چه شبی است؟

تاریخچه شب یلدا

شب یلدا آخرین شب از پاییز و اولین شب از زمستان می باشد. یلدا طولانی ترین شب سال بوده که احتمالا از سال 502 قبل از میلاد (زمان داریوش یکم) در تقویم رسمی باستان ثبت شده است. به طور کلی قدمت دقیق این شب مشخص نیست و برخی از باستان شناسان بر این باورند که یلدا قدمتی 7 هزار ساله دارد. آن ها با استناد به نقوش ظروف و کتیبه های قدیمی مرتبط به هفت هزار سال پیش معتقدند که ردپای یلدا را می توان روی این نقوش مشاهده نمود.

شب چله از جشن های باستانی ایرانیان است که پیش از شروع یکجانشینی نیز عموم مردم آن را برگزار می کردند. با شروع دوره شهرنشینی مردم متوجه شدند که برخی از روزهای سال طولانی تر می شوند و برخی از روزهای سال کوتاه تر هستند. پس از بررسی باستان شناسان و محققان علم نجوم مشخص شد که کوتاه ترین روز از سال متعلق به آخرین روز پاییز است. آن ها بر این باور بودند که بعد از این شب نور خورشید به تدریج بر تاریکی ها پیروز می شود. به همین دلیل نام این شب را یلدا گذاشتند.

یلدا به معنای امید به غروب تاریکی ها و فرداهای روشن است. به همین دلیل در قدیم مردم شب یلدا را با مشعل های روشن به پایان می رساندند و در این شب به جشن و پایکوبی می پرداختند. اگر بخواهیم بر اساس تقویم رسمی به معرفی شب یلدا بپردازیم، باید بگوییم که یلدا از غروب آخرین روز آذر ماه شروع می شود و تا طلوع اولین روز از ماه دی ادامه دارد.

آداب و رسوم شب یلدا

شب یلدا با آداب و رسوم خاصی که دارد توانسته به جایگاه ویژه ای در میان جهانیان دست پیدا کند. رسوم ویژه و جذاب این شب موجب شده تا امروزه در بسیاری از کشورهای خارجی نیز آن را برگزار نمایند. از مهم ترین نکاتی که در رابطه با شب چله باید دانست، آداب و رسوم برگزاری این جشن است که عبارتند از:

• خوراکی ها:

یکی از جذابیت های شب یلدا خوراکی های خوشمزه و پرطرفداری می باشند که در این جشن سرو می شوند. غذاها، میوه و تنقلات سرو شده در این مراسم به شرح زیر می باشند.

میوه : انار و هندوانه از مهم ترین میوه های یلدایی محسوب می شوند. البته می توان میوه های دیگری مانند پرتقال و سیب سرخ را نیز در سبد میوه یلدا قرار داد اما وجود هندوانه و انار دانه شده در این جشن قدمت دیرینه ای دارد. به همین دلیل است که امروزه در شب چله کیک و ژله هندوانه و انار نیز سرو می شود. خرمالو، کدو و لبو از دیگر خوراکی های محبوب شب چله هستند.

غذا : سبزی پلو با ماهی غذای پرطرفداری می باشد که در شب یلدا سر سفره شام قرار می گیرد. البته برخی از خانواده ها ممکن است آش رشته را نیز در این شب سرو نمایند.

تنقلات : تخمه، آجیل، برگه زردآلو و میوه های خشک از دیگر خوراکی های محبوب شب چله می باشند که مورد استقبال جوانان جمع قرار می گیرند.

• شاهنامه خوانی:

از دیگر مراسم های قدیمی و ویژه شب چله می توان به شاهنامه خوانی توسط بزرگان مجلس اشاره داشت. خواندن شاهنامه و گذر بر زندگی اسطوره های ایرانی از دیگر سنت های یلدایی هستند که جزو جذابیت های این شب شناخته می شوند.

• فال حافظ و شعرخوانی:

حافظ خوانی نیز از دیگر رسوم شب چله می باشد که معمولا اهل شعر و ادب به شدت از آن استقبال می نمایند. جوانان نیز برای رسیدن به مراد دل خود تفالی بر حافظ می زنند و امید را در جمع خانواده جاری می کنند.

آداب و رسوم شب یلدا

شب یلدایی عروس

از آنجایی که شب یلدا یکی از بزرگ ترین جشن های باستانی ایرانیان می باشد، بسیاری از بزرگان برای تازه عروسان خود هدیه یا شب یلدایی تهیه می کنند. برای تهیه این هدیه می توان از خوراکی و کادوهای مختلفی استفاده نمود. معمولا یک تکه طلا به همراه خوراکی های تزئین شده از رایج ترین هدیه هایی می باشند که به عنوان شب یلدایی عروس در نظر گرفته می شوند. البته می توانید برای تهیه هدیه عروس از هدایای آماده نیز استفاده نمایید. برخی از فروشگاه ها هدیه شب یلدا را به صورت ویژه و خاص برای شما آماده و تزیین می کنند و به شما ارائه می دهند. با کمک گرفتن از این فروشگاه ها می توانید یک هدیه خاص و منحصر به فرد را برای عروس خانواده تهیه نمایید.

شب یلدایی عروس

هدیه شب یلدا

بسیاری از افراد زمانی که در شب یلدا به خانه بزرگ فامیل دعوت می شوند، می خواهند یک هدیه خاص و یلدایی برای صاحب خانه ببرند. همراه داشتن یک هدیه شب یلدا مناسب و خاص قطعا احترام شما و صاحب خانه را حفظ می نماید و نشان می دهد که چقدر برای بزرگان فامیل خود ارزش قائل هستید. یک جعبه شیرینی می تواند راحت ترین هدیه ای باشد که می توانید آن را تهیه نمایید اما به احتمال زیاد افراد دیگری نیز آن را تهیه نموده اند. بنابراین اگر می خواهید یک هدیه منحصر به فرد و در عین حال اقتصادی تهیه کنید، بهتر است سری به فروشگاه رابین لند بزنید . برای این کار می توانید یک هدیه یلدایی که شامل میوه خشک، دیوان حافظ، آجیل، باسلوق و ... است تهیه نمایید. این پک ها علاوه بر اینکه بسیار مقرون به صرفه هستند کاملا حال و هوای یلدایی دارند و منحصر به فرد می باشند.