تهران پایتخت ایران در دوره حکومت قاجار بوده و به همین علت هم بناهای تاریخی بسیار زیادی مانند کاخ گلستان از دوره قاجار در این شهر بهجای مانده است. شاید دوره قاجار بهعنوان یکی از تاریکترین دورههای تاریخی ایران شناخته میشود؛ اما بدون شک معماری و بناهای بهجای مانده از این دوران ارزش دیدن دارند. ما در این مطلب تصمیم داریم برخی از محبوبترین بناهای تاریخی تهران در دوره قاجار را به شما عزیزان معرفی کنیم.
کاروانسرای خانات
کاروانسرای خانات یکی از زیباترین آثار بهجا مانده از دوره قاجار بهشمار میرود. این کاروانسرا در گذشته بهعنوان محلی برای میزبانی از بازرگانان و مسافران استفاده میشد. بنای آجری کاروانسرای خانات در سال 1261 و به دستور ناصرالدین قاجار در حومه تهران ساخته شده است.
در آن زمانها شهر تهران داخل حصاری که حکام صفوی ساخته بودند قرار داشت. حصار نامبرده در سال 1930 احداث شده بود؛ اما با ورود ناصرالدین شاه به تهران، تخریب شد و حصاری جدید به دستور او ساختند. در نهایت کاروانسرای خانات با طرح توسعه شهریبه محدوده شهری وارد شد.
معماری کاروانسرای خانات الهام گرفته از باغهای ایرانی است و به دلیل آنکه این کاروانسرا اتاقهای زیادی دارد نام آن را خانات یعنی اتاقها گذاشتهاند. سال 1357 کاروانسرای خانات دچار آتش سوزی شد؛ اما پس از آن برای میزبانی مهمانان در جشن نوروز سال 1389 کاروانسرا را مورد مرمت و بازسازی قرار دادند.
کاخ گلستان
این کاخ یکی دیگر از بناهای تاریخی تهران بوده که بازهم در سال 1231 به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده است. کاخ زیبای گلستان نوعی شاهکاری معماری به جای مانده از دوره قاجار بهشمار میرود که شما با بازدید از آن میتوانید تجسمی از معماری ایرانی و صنایع دستی الهام گرفته از غرب داشته باشید.
این کاخ اصلیترین مشخصههای معماری در قرن نوزدهم را دارد؛ از جمله آنها میتوان به استخرها و فضای سبز زیبای کاخ اشاره کرد. کاخ زیبای گلستان همچنین یکی از بهترین بخشهای موزه تهران است و در طی سالهای متمادی، معماران و هنرمندان ایرانی از معماری و هنر دوره قاجار این کاخ الهام گرفتهاند.
معماری به کار رفته در این کاخ، سبک نوینی از معماری سنتی ایران را به شما نشان میدهد. در دوران پهلوی این کاخ را به عنوان سالنی سلطنتی برای پذیراییهای رسمی مورد استفاده قرار میدادند؛ تا اینکه دولت پهلوی کاخ خود را در نیاوران احداث کرد.
تاجگذاری رضا شاه یکی از مهمترین مراسماتی بود که پهلوی اول در این کاخ برگزار کرد؛ پس از آن محمد رضا پهلوی هم تاجگذاری خود را در همین کاخ انجام داد. وضعیت کنونی که از کاخ زیبای گلستان مشاهده میشود حاصل 400 سال بازسازی و ساخت و ساز است.
عمارت مسعودیه
علاوه بر کاخ گلستان، کاخ مسعودیه هم یکی از بناهای تاریخی و بسیار زیبا در دوره قاجار و تهران قدیم بهشمار میرود. این کاخ زیبا به مجلس ایران و میدان بهارستان بسیار نزدیک بوده و اکثر رویدادهای مهم مانند دوره مشروطه در این کاخ رخ داده است.
ساختمان زیبای عمارت مسعودیه در سال 1257 برای مسعود میرزا پسر ناصرالدین شاه که در آن زمان فرماندار اصفهان بود، ساخته شد. این کاخ زیبا از دو بخش منطقه خصوصی که اندرونی نامیده می شد و منطقه عمومی که آن را بیرونی مینامند، ساخته شده است. اندرونی شامل ساختمان اصلی کاخ و بیرونی کاخ باغها و حیاط کاخ را شامل میشود.
معماری عمارت مسعودیه تاثیر معماری اروپا در معماری سنتی ایرانی را نشان میدهد و شفافیت، گشودگی و سبک بودن را در بافت تاریخی شهر تهران را نمایان میکند. کاخ دیوانخانه اولین بنایی است که بازدیدکنندگان به محض ورود به عمارت مسعودیه با آن روبهرو میشوند.
پنجرههای کاخ به صورت مشبک طراحی شدهاند و نور و هوای تازه را به داخل عمارت هدایت میکنند. الگوهای طبیعی، تزئینات مختلف و فرهمهایی که به گل شباهت دارند تصویری از معماری قاجار را به شما نشان میدهند.
باغ فردوس
باغ فردوس تهران از دیگر آثار فاخر دوره قاجار بهشمار میرود. این باغ در دوره سلطنت محمد شاه قاجار ساخته شده است. محمد شاه در آن زمان دستور داد باغی در تجریش به نام عمارت محمدی بسازند؛ اما متاسفانه عمر او قد نداد و پس از مرگش ساخت بنا متوقف شد. با این حال معیرالممالک جناب حسینعلی خان که یکی از درباریان بسیار نزدیک به محمد شاه بود، دستور داد ساخت عمارت را مجددا پیگیری کنند.
پس از آن نظامالدوله جناب علی خان که پسر حسین خان بود مالکیت این کاخ را از آن خود کرد. جناب نظالمالدوله با نوسازی و مرمت کاخ آن را به یکی از بهترین و زیباترین بناهای تهران تبدیل کرده و نام آن را به کاخ فردوس تغییر داد.
این کاخ و عمارت در دورههای مختلف مالکیتهای مختلفی داشت، تا زمانیکه عمارت قدیمی ویران شد. سپس فردی بهنام محمدولی خان تنکابنی که در آن زمان رهبری نیروهای انقلابی مشروطه را بر عهده داشت، آنچه که از کاخ باقی مانده بود را خریداری کرد.
محمدولی خان آبنماها و استخرهای جدیدی به کاخ اضافه و قناتهای آب شیرین را مجددا احیا کرد. این عمارت به وزارتخانههای مختلف در طول سالیان متمادی اجاره داده میشد؛ اما در سال 1381 آن را به عنوان مرکزی برای آموزش فیلم سازی مورد استفاده قرار دادند. در نهایت این باغ به یک موزه سینما تبدیل شد و علاقهمندان به میراث تاریخی ایران میتوانند از این کاخ بازدید کنند.
تهران گردی با فلای تودی
شاید تا پیش از این فکر کردهاید که پایتخت پردود و ترافیک ایران به جز برج میلاد و میدان آزادی جای دیگری برای بازدید ندارد؛ اما اکنون با معرفی تنها برخی از بناهای تاریخی بهجای مانده از دوره قاجار متوجه شدید که تهران از مکانهای جذاب زیادی مانند کاخ گلستان برای بازدید برخوردار است.
با این اوصاف اگر تصمیم گرفتهاید که از بناهای تاریخی تهران بازدید کنید و با معماری دوره قاجار آشنا شوید، میتوانید به شرکت مسافرتی فلای تودی مراجعه کنید. این شرکت مسافرتی به شما کمک میکند که بدون نگرانی بابت مسائلی مانند رزرو بلیط هواپیما یا رزرو هتل از تمامی بناهای تاریخی شهر تهران دیدن کرده و با معماری سنتی ایرانی در دوره قاجار آشنا شوید. مشاورین فلای تودی به صورت 24 ساعته آماده خدمات رسانی به شما هستند؛ پس همه چیز را به فلای تودی بسپارید.