یکی از مسائلی که همچنان در جامعه ما برای خانوادههای جوان در دوران ازدواج به چالش کشیده میشود، موضوع جهیزیه و مهریه است. این مسأله به عنوان یکی از تصورات غلطی که در فرهنگ ما جا افتاده، باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد. در حقیقت، جهیزیه و مهریه همچنان به عنوان عوامل تعیین کننده شأن و ارزش دختران در نظر گرفته میشوند، اما واقعیت این است که با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، زندگی ازدواجی بسیار پیچیدهتر از گذشته شده است.
در این روزها، عادت شده که خانوادهها جهیزیه را بر عهده دختر تهیه کنند، اگرچه در برخی موارد ممکن است مرد به صورت اختیاری هزینههای جهیزیه را تحت عنوان مختلفی از جمله "شیربهاء" به خانواده دختر پرداخت کند. همچنین، برخی از جنسهای بزرگ مانند یخچال، ماشین لباسشویی و تجهیزات صوتی و تصویری نیز بر عهده داماد قرار میگیرد. با این حال، باید تاکید کرد که تهیه جهیزیه بر عهده زن نباید دانسته شود، واقعیت این است که به نظر قانونی، مرد مسئولیت تهیه جهیزیه را برعهده دارد.
بر اساس ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی، در قرارداد ازدواج دائم، نفقه زن به عهده شوهر است. این نفقه، حقی است که قانون برای زن در نظر گرفته و او میتواند طبق این قانون از شوهر خود نفقه مطالبه کند. در صورت عدم پرداخت نفقه توسط شوهر، زن از طریق مسائل حقوقی و کیفری حقوق خود را محافظت کرده و اقدام به اجرای قوانین نفقه میکند. برای دریافت نفقه، زن باید وظایف زناشویی خود را به صورت قانونی انجام دهد.
بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که تهیه جهیزیه بر عهده داماد است و این ماده قانونی را همان اثبات میکند. این موضوع نشان دهنده تغییراتی است که در نگرش اجتماعی و قانونی انجام شده و نباید دختران جوان را به عنوان وسیلهای برای تحقق اهداف اقتصادی خانواده دانست. بهتر است تا زمانی که به ازدواج فکر میکنیم، از اصول قانونی آگاهی داشته باشیم تا به مسائل مالی و اقتصادی به درستی و عادلانه برخورد کنیم و روزگار خانوادههای جوان را بهتر کنیم.
مفهوم تمکین و وظایف زن در زندگی زناشویی یک مسئله مهم است که نیاز به درک دقیق دارد. تمکین به عنوان یک مفهوم گسترده میتواند در ارتباطات زناشویی به کار رود و دارای دو بعد عام و خاص است.
در معنای عام، تمکین به معنای اطاعت از وظایف و اعمال معمولی در زندگی مشترک از طرف هریک از اعضای زندگی زناشویی است. این اطاعت و انجام وظایف ممکن است در ارتباط با موارد متنوعی از پختوپز و مراقبت از خانه گرفته تا حضور در تصمیمگیریهای خانوادگی نقش داشته باشد.
در معنای خاص، تمکین ممکن است به مفهوم اطاعت از نیازهای غریزی و جنسی همسر در روابط زناشویی اشاره کند. این نیازهای جنسی از جمله جزئیات حیات زناشویی هستند که باید در حدود قانون و عرف جامعه مورد توجه قرار گیرند. اما باید توجه داشت که تمکین خاص نیز امر مطلقی نیست و میتواند به توافقات و شرایط ویژه زناشویی تعلق بگیرد.
از طرف دیگر، این وظیفه تنها برای زن مخصوص نیست و مرد نیز در حدود عرف و توافق با همسر خود موظف به توجه به نیازهای جنسی او است. بنابراین، تمکین و وظایف زناشویی نباید به عنوان باری بر دوش یکی از اعضای زندگی زناشویی دیده شوند، بلکه به عنوان یک تعامل متقابل و هماهنگی برای حفظ سلامت و خوشبختی زناشویی در نظر گرفته شوند.
عروسی جشن + نفقه
در مورد مراسم عروسی هم صحبتی بشه قبل اینکه به بحث نفقه برسیم موضوع عروسی رو هم مطرح میکنیم . در ایران در استان های مختلف با روش های مختلف و مراسم عروسی اجرا میکنن عقد و ازدواج در بخش های کشور سنت های خودشو داره و هر کدوم با رسوم خودش اجرا میشه و در تالار های عروسی یا باغ های بزرگ یا گاهی در منزل با روشن کردن آهنگ های شاد عروسی مراسم اجرا میکنن و با شادی و جشن در کنار هم این مراسم و سپری میکنن . همچنین برای مراسم خود از اهنگ های شاد زبان محلی خود استفاده میکنن و در رسم های مختلف کردی آهنگ های کردی شاد و ترکی موزیک شاد اذری و همچنین مازندرانی و خیلی ترانه با زبان های مختلفی اجرا میکنن بسیاری به صورت زنده و بعضی ها در منزل یا مراسم کوچیک از باند های عروسی استفاده میکنن ...حالا در ادامه به بخش مهم یعنی نفقه میپردازیم
نفقه به عنوان یک مفهوم حقوقی و اجتماعی بسیار مهم در زندگی اجتماعی است و برخی از جوانب آن را باید با دقت بررسی کرد. نفقه عبارت است از تأمین نیازهای متعارف و مناسب زن در زندگی زناشویی توسط شوهر. این نیازها شامل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل، هزینههای درمانی و بهداشتی و حتی خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا بیماری میشوند. تعیین میزان و محتوای نفقه بر اساس وضعیت اجتماعی و خانوادگی زن انجام میشود و شوهر مکلف است این نیازها را بر اساس امکانات خود تأمین کرده و در اختیار زن قرار دهد. این تعهد نسبت به نفقه بر اساس قوانین و عرف جامعه و در تطابق با وضعیت خانوادگی تعیین میشود.
در اینجا باید توجه داشت که نفقه شامل همه نیازهای متعارف زن نسبت به شوهر است و تشخیص اینکه کدام موارد و اقلام به نفقه تعلق میگیرد، بر اساس عرف و شرایط زمان و مکان متفاوت است. بنابراین، نفقه میتواند شامل موارد مختلفی مثل مسکن، غذا، اثاث منزل، البسه، هزینههای پزشکی، بهداشتی و حتی خادم باشد. در هر صورت، این وظیفه به عنوان یک تعهد قانونی معین شده است و شوهر مکلف به تأمین نیازهای زن خود است.
نفقه از مهریه متمایز است، زیرا مهریه مقداری پول یا اموالی است که در زمان عقد به توافق زوجین تعیین میشود و در صورت تعلق به زن، به عنوان مالکیت او محسوب میشود. اما نفقه یک حقوق مالی است که زن میتواند طبق قوانین و مقررات مربوطه از شوهر خود مطالبه کند. این حق حتی اگر زن بتواند به صورت مالی خودش را تأمین کند، از دست نمیرود و شوهر ملزم به پرداخت آن است. به عبارت دیگر، نفقه مستقل از توانایی مالی زن وجود دارد و از جانب شوهر باید تأمین شود.
بنابراین، نفقه به عنوان یکی از حقوق اساسی زن در زندگی زناشویی تأمین نیازهای او را تضمین میکند و نقش مهمی در حفظ تعادل و عدالت در روابط زناشویی ایفا میکند.
وقتی از مالکیت جهیزیه توسط زن صحبت میکنیم، به این معناست که زن در هر لحظه حق دارد که مالکیت کامل بر جهیزیهاش را ادعا کند و در ارتباط با آن اقداماتی را انجام دهد. این اقدامات ممکن است شامل مطالبه مالکیت، فروش، هدیه دادن، تخریب یا حتی استرداد جهیزیه باشد. بنابراین، انتقال جهیزیه به خانه شوهر به معنای تسلیم مالکیت نیست، بلکه حق مالکیت زن باقی میماند و شوهر تنها از مزایای آن بهرهبری میکند و به موجب قوانین و عرف از آن استفاده میکند.
همچنین، زن میتواند از جهیزیهاش استفاده ننماید و از شوهر خود خواسته کند که وسایل منزل را در اختیار او قرار دهد. شوهر هم دارای حق نیست که اسباب جهیزیه را بفروشد، و در صورتی که چنین اقدامی را انجام دهد، مسئول جبران خسارت و برگرداندن مال میشود و این موضوع به عنوان فروش مال غیر مورد رسیدگی قرار میگیرد. باید توجه داشت که اگر زوج به درستی از اموال استفاده ننماید و مثلاً اگر جهیزیه در اثر نقل و انتقال یا تعمیرات خراب شود، شوهر هیچ تعهدی نسبت به زن ندارد و نیازی به پرداخت غرامت نیست.
به علاوه، اگر جهیزیه توسط زن تهیه شده باشد، مالکیت آن به طور کامل به او تعلق دارد. در صورت فوت زن، اموالی که از او به ارث میماند، به میزان سهم الارث به ورثه میرسد. اگر زوجه فرزند داشته باشند، یک چهارم اموال به مرد میرسد و اگر فرزند نداشته باشند، یک دوم اموال به مرد میرسد و مابقی اموال بین وراث دیگر تقسیم میشود. این مسائل نشاندهنده حقوق و مسئولیتهای مشترک در خصوص مالکیت جهیزیه و تأمین نیازهای زن در جامعه است.
نتیجه :
در نهایت، مفهوم مالکیت جهیزیه در زندگی زناشویی نشاندهنده یک روابط احترامی و تعامل مثبت بین زن و شوهر است. این حق مالکیت به زن اجازه میدهد تا بدون تردید و اعتماد به نیازهای خود پاسخ دهد، اما در عین حال از مزایای این تعامل مشترک بهرهبرداری کند. این نهاد حقوقی نشانه تعهد و مسئولیت مشترکی است که در حفظ تعادل و عدالت در روابط زناشویی و اجتماعی تأثیرگذار است. از طریق درک دقیق از این مفهوم، میتوانیم به رشد و تقویت روابط زناشویی اساسی کمک کنیم و جامعهای سالمتر و خوشبختتر بسازیم.