یکی از اصلی ترین دغدغه های زوجین هنگام رابطه جنسی جلوگیری از بارداری است. برای این جلوگیری باید موارد مختلفی را در نظر گرفت. حدالامکان نباید از لذت رابطه بکاهد و همچنین باید راهی مطمئن باشد. و امکان بارداری ناخواسته را کاهش دهد. روش های بسیاری برای این کار معرفی شده اند که در ادامه ایم مطلب سوربان با آن ها آشنا خواهیم شد و پس از آن انتخاب با شماست.
ابتدا باید تصمیم بگیرید که:
آیا می خواهید در برابر بیماری های جنسی محفوظ بمانید؟
هزینه و راحت بودن راه جلوگیری چقدر برایتان مهم است؟
تاثیر روش چقدر برایتان مهم است؟
با توجه به پاسخ شما به این سه سوال، در ادامه مزایا و معایب روشهای پیشگیری از بارداری نیز آورده شده است که شما میتوانید بسته به تصمیم خود و با مشورت پزشکتان یکی از آنها را انتخاب کنید.
آگاهی از زمان تخمک گذاری (روش بیولوژیک)
به این روش پیشگیری، تنظیم خانواده طبیعی هم می گویند. آگاهی از زمان تخمک گذاری به این معنی است که هنگامی که خانم احتمال بارداری زیادی دارد، نزدیکی انجام نشود. برای آگاهی از زمان تخمک گذاری باید به تغییرات ترشحات رحمی و دمای بدن توجه کنید. برای این که این روش جلوگیری را درست انجام دهید باید از یک متخصص سلامتی کمک بگیرید.
مزایا
به دارو یا وسیله ای نیاز نیست.
هزینه ای ندارد.
معایب
زن و شوهر نمی توانند هر وقت که می خواهند نزدیکی داشته باشند.
حدود ۲۵ درصد از افرادی که از این روش استفاده میکنند ناخواسته باردار میشوند.
پیشگیری از بارداری با اسپرم کش
اسپرم کش حاوی ماده شیمیاییای است که اسپرم را میکشد و به صورت کف، ژل، یا کرم قبل از نزدیکی در داخل واژن زن قرار میگیرد. بعضی از انواع اسپرم کشها باید نیم ساعت قبل از نزدیکی به کار برده شوند. استفاده مداوم از این روش باعث التهاب بافتها میشود و خطر ابتلا به بیماریهای جنسی و عفونتها را بالا میبرد بنابراین اسپرم کشها اغلب به همراه روشهای دیگر جلوگیری به کار میرود.
مزایا
استفاده از آن آسان و ارزان است.
معایب
خطر ابتلا به بیماری های جنسی را افزایش می دهد.
حدود ۲۹ درصد احتمال بارداری ناخواسته وجود دارد.
پیشگیری از بارداری با کاندوم مردانه
استفاده از کاندوم مردانه یکی از راه های قدیمی و معمول جلوگیری از بارداری است. کاندوم از ورود اسپرم به بدن زن جلوگیری کرده و در برابر بیماری های جنسی هم از زوجین حفاظت می کند. البته سالانه ۱۵ درصد از زوجهایی که از کاندوم مردانه برای جلوگیری استفاده میکنند ناخواسته بچه دار میشوند.
مزایا
به راحتی می توان آن را تهیه کرد.
ارزان است.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت می کند.
معایب
تنها زمانی موثر است که به درستی استفاده شود.
یکبار مصرف است.
لذت رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد.
پیشگیری از بارداری با کاندوم زنانه
کاندوم زنانه یک کیسهی پلاستیکی باریک است که از ۸ ساعت قبل از نزدیکی در داخل واژن قرار میگیرد. کاندوم زنانه را باید از طرفی که بسته است با دست گرفته و به داخل واژن بکشید. تأثیر این نوع کاندوم از نوع مردانه آن کمتر است.
مزایا
به راحتی می توان آن را تهیه کرد.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت می کند.
حرارت بدن را بهتر از کاندوم مردانه منتقل می کند.
معایب
در هنگام سکس باعث ایجاد صدا می شود.
حدود ۲۱ درصد استفاده کننده ها ناخواسته باردار می شوند.
یکبار مصرف است.
با کاندوم مردانه نباید استفاده شود چون باعث پارگی می شود.
دیافراگم
دیافراگم یک کلاهک گنبدی شکل لاستیکی است که قبل از نزدیکی روی دهانه رحم گذاشته میشود و دهانهی رحم را میپوشاند. این وسیله همراه با اسپرم کش استفاده میشود و کارایی آن در حد کاندوم مردانه است. ۱۶ درصد از افرادی که از این وسیله استفاده میکنند، مخصوصا آنهایی که به درستی استفاده نمیکنند ناخواسته باردار میشوند.
مزایا
ارزان است.
از یک عدد از آن دو سال می توان استفاده کرد.
معایب
دکتر باید این وسیله را جا بندازد.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت نمی کند.
در طول قاعدگی نباید از آن استفاده کرد چون خطر سندرم شوک سمی را افزایش می دهد.
کلاهک رحم
کلاهک رحم شبیه دیافراگم است، ولی کوچکتر از آن است. این وسیله روی دهانه رحم قرار میگیرد و از ورود اسپرم به رحم جلوگیری میکند. این وسیله با اسپرم کش استفاده میشود. درصد بارداری ناخواسته با استفاده از کلاهک رحم در زنانی که تا به حال بچه نداشته اند ۱۵ درصد و برای بقیه ۳۰ درصد است.
مزایا
به مدت ۴۸ ساعت می تواند در دهانه ی رحم بماند.
ارزان است.
معایب
به وسیله ی دکتر باید جا انداخته شود.
در مقابل بیماری های جنسی حفاظت نمی کند.
در طول پریود نباید استفاده شود.
اسفنج ضد بارداری
اسفنج ضد بارداری از کف ساخته شده است و حاوی اسپرم کش است. این اسفنج ۲۴ ساعت قبل از نزدیکی باید جلوی دهانهی رحم قرار گیرد. تاثیر این وسیله تقریبا به اندازهی کلاهک رحم است. خطر بارداری ناخواسته در زنانی که فرزندی نداشته اند ۱۶ درصد و در بقیه ۳۲ درصد است. خوبی این وسیله این است که برعکس دیافراگم و کلاهک رحم لازم نیست دکتر آن را جا بندازد.
مزایا
به پزشک نیازی نیست.
تاثیر آن سریع است.
معایب
قرار دادن آن سخت است.
از بیماری های جنسی محافظت نمی کند.
در طول پریود نباید استفاده شود.
قرص ضد بارداری
نوع رایج قرص ضد بارداری از هورمونهای استروژن و پروژسترون برای جلوگیری از تخمک گذاری استفاده میکند. تاثیر این قرص در صورتی که در تاریخ مشخص از آن استفاده شود بسیار زیاد است. فقط ۸ درصد از استفاده کنندگان از این روش ناخواسته باردار میشوند و آن هم افرادی هستند که دز دارو روی آنها اثر نمیکند. قرصهای ضد بارداری هم مثل دیگر راههای جلوگیری از بارداری هورمونی به تجویز پزشک نیاز ندارد.
مزایا
قاعدگی را منظم و خونریزی را کمتر می کند یا اینکه ممکن است بسته به نوع قرص شخص پریود نشود.
درد پریود را کم می کند.
معایب
هزینه دارد.
از بیماری های جنسی محافظت نمی کند.
ممکن است اثرات جانبی ای مثل احساس سفتی در سینه ها، لک صورت، لخته شدن خون، و فشار خون بالا داشته باشد.
بعضی از خانم ها هم اصلا نباید از قرص های ضد بارداری استفاده کنند.
چسب جلوگیری از بارداری
خانم هایی که در به یاد آوردن تاریخ قرص های جلوگیری مشکل دارند می توانند از چسب جلوگیری از بارداری استفاده کنند. چسب جلوگیری از بارداری به پوست می چسبد و یک بار در هفته عوض می شود. 3 هفته باید از چسب استفاده شود و هفته ی چهارم چسب را نمی چسبانیم. این چسب همان هورمون هایی که قرص های جلوگیری از بارداری داشتند را آزاد می کنند و تاثیر آن به همان اندازه می باشد.
مزایا
عادت ماهانه را منظم و خونریزی را کمتر می کند.
فرد احساس درد کمتری می کند.
نیازی به یاد آوری تاریخ دقیق نیست.
معایب
هزینه دارد.
ممکن است مشکلات پوستی ایجاد کند یا عوارض جانبی قرص های جلوگیری از بارداری را داشته باشد.
در برابر بیماری های جنسی محافظت نمی کند.
استفاده از حلقه مهبلی
حلقه ی مهبلی یک حلقه ی پلاستیکی نرم است که داخل واژن گذاشته می شود. این حلقه همان هورمون های قرص های جلوگیری از بارداری را آزاد می کند و تاثیر آن به اندازه ی چسب و قرص است. لازم است این حلقه ماهی یک بار تعویض شود.
مزایا
عادت ماهانه را منظم تر و خونریزی را کمتر می کند.
فقط ماهی یکبار نیاز به تعویض دارد.
معایب
هزینه دارد.
ممکن است باعث التهاب واژن شود یا عوارض جانبی ای مثل قرص های جلوگیری از بارداری داشته باشد.
در برابر بیماری های جنسی محافظت نمی کند.
آمپول جلوگیری از بارداری
این آمپول با نام دپوپروورا شناخته میشود و یک آمپول هورمونی است که به مدت ۳ ماه از بارداری جلوگیری میکند. تأثیر این آمپول از قرص جلوگیری از بارداری بیشتر است. فقط ۳ درصد خانمها در سال با این روش بارداری ناخواسته دارند.
مزایا
فقط ۴ بار در سال نیاز به تزریق است.
تاثیر زیادی دارد.
معایب
هزینه زیادی دارد.
باعث لک پوستی و دیگر عوارض جانبی می شود.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت نمی کند.
روش کاشتنی جلوگیری از بارداری
ایمپلمنت جلوگیری از بارداری که به آن نکس پلانون هم میگویند یک میله اندازهی چوب کبریت است که آن را زیر پوست بازو قرار میدهند و همان هورمونهای قرصهای جلوگیری از بارداری را آزاد میکند. ایمپلمنت به مدت ۳ سال از بارداری جلوگیری میکند و احتمال بارداری با آن کمتر از ۱ درصد است.
مزایا
۳ سال از بارداری جلوگیری می کند.
تاثیر زیادی دارد.
معایب
قیمت زیادی دارد.
ممکن است اثرات جانبی ای مثل خونریزی غیر عادی داشته باشد.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت نمیکند.
آی یو دی
IUD مخفف Intrauterine device معنی تلقیح داخل رحمی اسپرم است. یک وسیله T. شکل پلاستیکی است که توسط پزشک داخل رحم گذاشته میشود. آی یو دی که از جنس مس میباشد تا ۱۰ سال کار میکند. ولی نوع هورمونی آن هر ۵ سال یکبار باید عوض شود و درد قاعدگی را کاهش و خونریزی را کم میکند. این وسیله لقاح اسپرم و تخمک را دشوار میکند. کمتر از ۸ هزارم خانمهایی که از این روش استفاده میکنند ناخواسته باردار میشوند.
مزایا
مدت زیادی می ماند.
امکان جا به جایی آی یو دی به سمت پایین و داخل واژن وجود دارد و مشکلی برای فرد به وجود نمی آورد.
معایب
در نوع مسی آن ممکن است پریود شدید و نامنظم شود.
گران قیمت است.
ممکن است خارج شود و سر بخورد.
ممکن است عوارض جانبی داشته باشید.
توبکتومی
اگر مطمئن هستید که نمی خواهید در آینده باردار شوید این روش برای همیشه امکان بارداری را از بین می برد. در این روش لوله های رحمی بسته می شوند. جراح لوله های فالوپ را می بندد و با این کار تخمک از تخمدان حرکت نمیکند.
مزایا
برای همیشه است و تقریبا ۱۰۰ درصد موثر است.
معایب
به جراحی نیاز دارد.
ممکن است برگشت پذیر نباشد.
گران قیمت است.
در برابر بیماری های جنسی حفاظت نمی کند.
ایمپلمنت لوله های رحم
یک راه جدید برای بستن لوله های فالوپ بدون جراحی وجود دارد. ایمپلمنت های کوچک فلزی یا سیلیکنی داخل رحم قرار می گیرد. بافت همبند جای زخم روی ایمپلمنت ها رشد می کند و لوله ها را مسدود می کند. اگر اشعهی ایکس مشخص کند که لوله ها بسته شده اند به روش جلوگیری دیگری نیاز نیست.
مزایا
دائمی است.
به جراحی نیاز نیست.
تقریبا 100 درصد موثر است.
معایب
تقریبا چند ماه طول می کشد تا اثر کند.
ممکن است خطر عفونت های رحمی را افزایش دهد.
برگشت ناپذیر است.
گران قیمت است.
وازکتومی
در کنار کاندوم وازکتومی هم روشی است که روی مردان انجام می شود. در این عمل جراحی لوله های منی که اسپرم را از بیضه ها به سیستم تولید مثل می برند بسته می شوند. این کار از خروج اسپرم جلوگیری می کند ولی برای انزال مشکلی ایجاد نمی کند.
مزایا
دائمی است.
ارزان تر از توبکتومی است.
تقریبا 100 درصد موثر است.
معایب
به جراحی نیاز دارد.
تاثیر آن بعد از عمل سریع نیست.
ممکن است قابل برگشت نباشد.
جلوگیری از بارداری اورژانسی
روش جلوگیری از بارداری اورژانسی بعد از نزدیکی، برای جلوگیری از بارداری به کار میرود. در صورتی که از هیچ یک از روشهای جلوگیری از بارداری استفاده نشود یا خانمی شک کند که روش جلوگیری از بارداری درست کار نمیکند، از این روش استفاده میشود. قرصهای پلن بی، پلن بی یک مرحله ای، و یک نوع کلی پلن بی که به آن صبح روز بعد میگویند حاوی دز بالای هورمونهای قرصهای جلوگیری هستند. این قرصها تا ۷۲ ساعت بعد از نزدیکی باید مصرف شوند. قرص Ella یک داروی جلوگیری غیر هورمونی است و به تجویز پزشک نیاز دارد و تا ۵ روز بعد نزدیکی میتواند مصرف شود.
روش بیرون کشیدن آلت
در آمریکا تقریبا ۶ دهم زنان گفته اند که همسر آنها از روش بیرون کشیدن آلت قبل از انزال برای جلوگیری از بارداری استفاده میکند. اگر این کار به موقع و به درستی انجام شود احتمال بارداری ۴ درصد در سال است و در کل ۱۸ درصد ناخواسته باردار میشوند.
جلوگیری از بارداری در خانم های مسن
سن و سبک زندگی فاکتورهای مهمی در انتخاب روش جلوگیری هستند. اگر بالای ۳۵ سال سن دارید و سیگار میکشید یا چاق هستید، استفاده از قرصهای ضد بارداری و چسب و حلقه مهبلی توصیه نمیشود. بهتر است با پزشکتان در مورد یک راه ایمن مشورت کنید. اگر نزدیک سن یائسگی هستید آمپولهای جلوگیری یک مزیت خوب برایتان دارد و آن هم این است که علائم پیش یائسگی را کمتر میکند.
توجه داشته باشید با وجود این که روش های پیشگیری که مانع از رسیدن اسپرم به تخمک می شوند مثل کاندوم یا دیافراگم در صورت استفاده صحیح بسیار موثر هستند، اما روش های هورمونی به مراتب تاثیر بهتر و بیشتری دارند. برای زوج هایی که به دنبال روش های پیشگیری موثر اما برگشت پذیر هستند، استفاده از آی یو دی و ایمپلمنت های هورمونی توصیه می شود.
منبع: مجله ستاره