نگاهی به ۱۰ آداب و رسوم زیبای عروسی در شیراز
آداب و رسوم عروسی در شیراز همواره نمادی از عشق، زیبایی و فرهنگ عمیق این شهر تاریخی بوده است. شیراز، با تاریخ غنی و ساکنان هنرپرورش، در هر گوشه از کوچه‌هایش داستان‌هایی از عشق‌های جاودان و مراسم‌های رنگارنگ دارد.
مراسم عروسی در شیراز نه تنها یک رویداد اجتماعی، بلکه پیوندی میان خانواده‌ها، آداب و رسوم و نمادهایی از زندگی نوین و سنتی در این شهر است. از حنابندان های شاداب و سفره های رنگارنگ گرفته تا رقص و پایکوبی هایی که در شب های عروسی برگزار میشود، هر یک از این عناصر به‌خوبی نشان‌دهنده ویژگی‌های منحصر به فرد فرهنگی شیراز هستند.
در این مقاله از سایت سوربان ، با نگاهی عمیق به جزئیات و مراحل مختلف عروسی در شیراز ، به بررسی آداب و رسوم ازدواج در شیراز می‌پردازیم و سعی می‌کنیم زیبایی و غنای فرهنگی این جشن را به تصویر بکشیم. بی‌شک، هر عروسی در شیراز نه‌تنها یک آغاز جدید برای زوجین بلکه گواهی بر دوستی، همبستگی و عشق در دنیای ماست.
آداب و رسوم عروسی در شیراز
- مراسم سوری عقد در شیراز
یکی از هیجان انگیزترین و متفاوت ترین آداب و رسوم عروسی در شیراز، مراسم عقد سوری است. این مراسم در واقع یک دورهمی دوستانه است که در آن فقط جوان ها حضور دارند. دوستان و اقوام جوان عروس و داماد در این مراسم حاضر شده و به جشن و پایکوبی می پردازند.
در این مراسم به عروس و داماد کادو داده می شود که پارچه های مرغوب و زیبا بیشترین انتخاب مهمانان است. یکی از خاطرات شیرین شیرازی ها در مراسم عروسی همین دورهمی گرم و متفاوت آن ها است.
- مراسم دست بوسون
دست بوسون از دیگر رسوم ازدواج در شیراز است که روز بعد از عقد در محضر عقد انجام می شود. روز بعد از عقد داماد به همراه چند نفر از بزرگان فامیل برای دست بوسی مادر زن خود به منزل عروس می رود. مادر عروس نیز بعد از پذیرایی از مهمانان خود، کادوهایی را که از قبل برای داماد تهیه کرده به او می دهد.
- عقد تا عروسی در شیراز
این که بین عقد تا عروسی فاصله بیفتد یا اینکه هر دو مراسم همزمان با هم انجام شود، مساله ای است که خانواده ها برای آن تصمیم می گیرند. اگر بین عقد و عروسی فاصله بیفتد، مانند هر شهر دیگر در مراسمات خاص مانند یلدا یا اعیاد، خانواده داماد برای عروس خانم هدیه تهیه کرده و به منزل آن ها می روند.
- رخت برون
یکی از رسم های قدیمی عروسی در شیراز که در میان بسیاری از خانواده های شیرازی این روزها منسوخ شده است، رسم رخت برون است. این رسم چند روز قبل از عروسی انجام می شود. در این مراسم که چند روز بعد از خرید انجام می شود، خانواده داماد پارچه های مرغوبی که برای عروس خریده اند را به منزل آن ها می فرستند.
در یک روز مشخص خانم های فامیل در منزل عروس جمع شده و پارچه خریداری شده را همراه با کل و شادی و آوازهای خاصی می برند. شیرازی ها معتقدند این مراسم برای عروس و داماد خوش یمن است.
بعد از بریدن پارچه روی سر عروس نقل می پاشند و شعرهای محلی نیز می خوانند. یکی از این شعرها این است:
" هر که بشه زن کاکم مثل گل می بوسمش
یل مخمل فرنگی من خودم می دوزمش
غم خور گل عزیزم، تو گل را جونمی
هرچی دارم سی تو دارم، تو عزیز جونمی"
- مراسم آب چله زنی
این مراسم معمولا روز عروسی انجام می‌گیرد و به این صورت که عروس را می نشانند و بعد در يک شيردان يک دسته کليد و يک شانه و مقداری اسپند می ريزند و آن را از آب پرمی کنند بعد مجمعه‌ای به وسيله يک يا دو نفر روی سر عروس گرفته میشود و آن وقت يکی از زنان کارآمد و مسن و با تجربه چهل و يک مشت آب از شيردان برداشته و در مجمعه می‌ريزد و چهل قل می‌خواند ضمناً هنگام برداشتن و پاشيدن آب نام پری زادها را می برد.
- ساعت عقد و عروسی در شیراز
در آداب و رسوم عروسی در شیراز روز و ساعت عقد و عروسی را معمولا درروزهای خوش یوم انتخاب میکنند برای مثال شیرازی ها در این باره اعتقادات جالبی دارند آنها معتقدند که شب شنبه نبايد عروسی کرد و شب دوشنبه برای عروسی بسيار خوب است.
شیرازی ها معتقدند قدم عروس ممکن است برای داماد خوب يا بد باشد. اگر خوب است برای داماد و خانواده‌اش خوشی به همراه دارد و اگربد باشد زمين زير پای آدم عزب می لرزد. می‌گویند عقد و عروسی سنت پيغمبراست.
روز عروسی به سبک شیرازی های اصیل
امروزه عروسی ها در شهر شیراز هم اغلب در تالار عروسی و یا باغ تالار عروسی برگزار میشود اما در زمان های نه چندان دور شیرازی های اصیل خانه داماد را چراغانی میکردند و گلدان های سفالی مملو از گل شمعدانی را دور حوض می‌گذارند، کف حياط فرش میکنند بعد از حضور همه مهمانان و برقرار شدن مجلس به طور کامل به دنبال عروس می‌روند.
- هنگام بردن عروس به خانه داماد
در این مراسم واسونک‌هايی خوانده میشود که به این صورت است :
اُومديم و اُومديم و می گويين خوش اُومدين
گُل به دست دستمال به جيب و شاد و خرم اُومديم
گُل و خی چادر به سرکن گُل هوای رفتنه
قوم و خويشونش خبر کن وخت رخصت دادنه
در این میان زنان طایفه داماد هنگام ورود به خانه عروس کِل می‌زنند و زنان طایفه عروس که در خانه عروس هستند يعنی از ياران نزديک او هستند و با کل کِل های آنان را جواب می‌دهند در این میان بزرگ فامیل داماد از پدر و مادر عروس اجازه می‌خواهد که اجازه بردن عروس را به خانه داماد بدهد.
عروس دست پدر و مادر خود را می‌بوسد و خداحافظی می‌کند عروس را از زير قرآن رد میکنند.
- هنگام ورود عروس به منزل داماد
وقتی عروس به خانه داماد وارد میشود يک نفر ظرفی را که در آن عسل است جلو عروس می‌آورد و سينی ديگری که يک جلد قرآن مجيد و يک ظرف و يک کاسه آب که برگ سبز يا شاخه گل در آن ریخته اند و يا نارنجی که روی آب کاسه افتاده جلوش آورده میشود. عروس قرآن را می‌بوسد و از زير آن می‌گذرد و ديگران ظرف نقل را روی سرش می‌پاشند.
بعد کاسه آب را که نارنج يا برگ سبز يا شاخه گل در آن ریخته شده است پيش پایي عروس می‌گذارند تا عروس از روی آن رد شود. عروس بايد طوری عبور کند که پايش به ظرف اصابت کند ومحتویات ظرف ریخته شود.
بعضی‌ها گوسفندی را هم جلو پای عروس سر می‌برند و نقل و سکه روی سر عروس و داماد می‌ريزند و اين واسُونک‌ها خوانده می شود:
ی عروسی ما آورديم ده دوازه سالشه
سوريا گويين مبارک هرچی می‌خواين جازشه.
کلام آخر
آداب و رسوم عروسی در شیراز ، با تنوع و زیبایی خاص خود، نه‌تنها نمایانگر فرهنگ غنی این دیار است، بلکه نمادی از عشق، همبستگی و پیوندهای عمیق انسانی نیز به شمار می‌آید. هر یک از مراحل این مراسم، از خواستگاری و حنابندان گرفته تا جشن عروسی و سفره عقد، نشان‌دهنده ارزش‌ها و سنت‌های چند نسل گذشته است که تحت تأثیر فرهنگ و هنر بی‌نظیر شیراز شکل گرفته است.
